"กะทกรก" พืชพื้นบ้านสรรพคุณเกินคาด!
หลายๆคนคงรู้จัก "กะทกรก"กันเป็นอย่างดี โดยเฉพาะคน ตจว.ทีรู้จักว่าเป็นพืชผักพิ้นบ้านขึ้นเองตามธรรมชาติ เช่น ที่โล่ง ริมรั้ว แนวทางเดิน ฯลฯ จะเลื้อยพันกับตำลึง ผลกินได้ ขณะที่ยอดนำมาต้มจิ้มน้ำพริกอร่อย และมีสรรพคุณเป็นยาบรรเทาโรคต่างๆ
มีชื่อเรียกต่างกันไปอาทิ กระโปรงทอง เครือขนตาช้าง ตำลึงฝรั่ง เถาสิงโต เถาเงาะ ผักแคบฝรั่ง หญ้ารกช้าง ผักขี้หิด เยี่ยววัว ละพุบาบี หรือหญ้าถลกบาต
เป็นไม้เถาเลื้อยเนื้ออ่อน ตระกูลเดียวกับตำลึง ในวงศ์ PASSIFLORACEAE ลักษณะเถา มีมือเกาะ
ใบ ป้อม เรียงสลับ แผ่นใบเว้าเป็น 3 หยัก มีขน ใบประดับเป็นฝอย มีต่อมอยู่ที่ปลาย
ดอก เป็นดอกเดี่ยว กลีบดอกด้านนอกสีเขียวอ่อน ด้านในสีขาว มีกะบังรอบเป็นเส้นฝอย โคนสีม่วงเรียงกันเป็นรัศมี
ผล ค่อนข้างกลม มีใบประดับหุ้ม เมื่ออ่อนสีเขียว สุกแล้วเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมส้ม
เมล็ด มีเนื้อหุ้ม คล้ายเมล็ดแมงลักแช่น้ำ รสหวานปะแล่มๆ
ขยายพันธุ์เพาะเมล็ด ความชื้นและแสงแดดปานกลาง
เป็นพืชสมุันไพรอีกชนิดที่พูดได้ว่าสรรพคุณทางยาสารพัดประโยชน์จริงๆ แต่หลายคนกลับมองข้าม
ด้านสมุนไพรแทบทุกส่วนมีสรรพคุณเป็นยา ใบ แก้ไข้ แก้ไอ ขับเสมหะ ลดปวดศีรษะ ใช้ฆ่าเชื้อในแผลสด,ราก ลดความดันโลหิต บำรุงกำลัง,ผลแก้ท้องอืดท้องเฟ้อในเด็ก บำรุงปอด,เปลือก รักษาแผลที่ถูกไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
วิธีการใช้ : - ลดความดันโลหิต บำรุงกำลัง ใช้รากตากแห้งชงกับน้ำ ดื่มเป็นประจำ
- นำใบตำให้ละเอียดพอกบริเวณปวดศีรษะ พอกฆ่าเชื้อบริเวณแผลสด หรือตากแห้งแล้วนำไปต้มน้ำดื่มลดร้อนใน ดื่มเป็นชาได้
- นำเปลือก ตำให้ละเอียด เคี่ยวกับน้ำมะพร้าว รักษาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกได้ผลดี
ด้านอาหาร ยอดอ่อน นำมาปรุงอาหาร เมนูที่นิยมคือแกงเลียง อาหารพื้นบ้านของภาคเหนือ ส่วนผลอ่อน ต้มให้สุกแล้วจิ้มกับน้ำพริก
ด้านอื่นใบ ตำให้ละเอียดคั้นและกรองเอาน้ำนำไปแต้มสิว ลดอักเสบ ช่วยให้สิวหายเร็วขึ้น,ปลูกเป็นพืชคลุมดิน ทำปุ๋ยหมักเพราะกลิ่นเหม็นเขียว ป้องกันไม่ให้สัตว์มาทำลาย
ข้อควรระวัง: ยอดและผลอ่อนมีสรรพคุณเป็นพิษ แต่มันจะสลายไปเมื่อโดนความร้อน ดังนั้น ก่อนนำไปรับประทาน ต้องทำให้สุกก่อน!!