กลับมากับกระทู้ทีวีดิจิตอลอีกแล้วครับ ช่วงนี้เป็นช่วงที่ตรวจสอบผู้เข้าร่วมประมูลทีวีดิจิตอลก่อนเริ่มประมูลกลางเดือนธันวาคมนี้แล้ว เป็นช่วงที่ผู้ร่วมประมูลจะไม่พูดเกี่ยวกับทีวีดิจิตอล ป้องกันการฮั้วกัน ผู้ประมูลเจ้าใดพูดข้อเสนอจะโดนแบนไม่ให้ประมูล (โดนยึดเงินตั้งต้นด้วย เคอะๆ) วันนี้จะมาว่าเรื่องคลื่น VHF กับ UHF ที่ใช้กับทีวีดิจิตอลครับ ว่าเป็นอย่างไรเป็นคร่าวๆ และมันมีความสำคัญกับเราด้วย เชิญชมครับ....
*** แต่ละประเทศ 1ช่องสัญญาณ (VHF/UHF Ch.) ใช้ช่วงของสัญญาณไม่เท่ากัน มีทั้ง 6, 7, 8MHz ต่อ 1Ch. และใช้คลื่นตั้งต้นของ VHF/UHF ไม่เท่ากันอีก ***
*** เลขช่องสัญญาณ VHF/UHF นั้น ไม่จำเป็นต้องตรงกับเลขช่องที่เรากดเสมอไป เพราะมีการทำเป็น Virtual ID เช่น แม้จะอยู่ Ch.29 (UHF) แต่เค้าก็ตั้งให้เป็นช่องเลข 5 ได้ ไม่ต้องไปกดย้ายช่องเอง มันเรียงให้เอง (เฉพาะทีวีดิจิตอลเท่านั้นที่ทำได้) ***
*** ที่ผม Tag "เทคโนโลยี" เพราะผมคิดว่าทีวีดิจิตอลมีเอี่ยวด้วย ถ้าไม่เกี่ยวข้องบอกได้ จะลบTagให้ครับ ***
คลื่น VHF หรือ Very high frequency เป็นคลื่นสัญญาณที่ ITU ออกแบบมาให้ใช้กับกิจการคลื่นความถี่ต่างๆโดยเริ่มตั้งแต่ 30-300 MHz
คลื่นชนิดนี้สำคัญมากเพราะเป็นทั้งคลื่นโทรทัศน์ วิทยุ หอบังคับการบิน(ATC) หรือสำหรับใช้ในกิจการทหาร
(ทีวี Sony ยุคโบราณ)
ข้อดีของ VHF คือ คลื่นสามารถกระจายได้ไกล เหมาะสำหรับครอบคลุมพื้นที่ขนาดใหญ่ แต่ข้อเสียก็มีคือโดนรบกวนง่ายและถ้าอยู่ในพื้นที่แออัดจะรับสัญญาณได้น้อย
สำหรับเลขช่องทั้งหลายที่เราเรียกกัน เช่น ช่อง 3, 5, 7, 9 ก็เพราะเรียกตาม Ch. ที่ใช้ออกอากาศ เพราะทีวีอนาล๊อกถ้าอยู่ที่ช่องสัญญาณใด เวลาจูนช่อง มันจะตั้งตามนั้น เช่น ออกอากาศที่ Ch.7 เวลาจูนช่องก็จะอยู่ที่ช่อง 7 ของตัวทีวี (ช่อง 3 เปลี่ยมาใช้ UHF เมื่อปี พ.ศ.2547 ไม่ได้ใช้มาตั้งแต่ต้น)
สำหรับคลื่น VHF ที่ใช้ออกอากาศโทรทัศน์นั้นมีมาตั้งแต่สมัยทีวียุคแรกนู่นเลยครับ และ VHF นิยมใช้กับทีวีอนาล๊อก แต่ละประเทศจะใช้คลื่นตั้งต้นไม่เท่ากัน ทั่วโลกตั้งไว้ว่า VHF สำหรับโทรทัศน์จะมี Ch.1-13 สูงกว่านั้นจะเป็นคลื่น UHF
> อังกฤษตั้งแต่สมัยที่ยุคแรกสุด (1936) เริ่มที่ 45MHz (Ch.1) - 210 (Ch.13) เลิกใช้ไปในปี 1985 โดยช่องทีวีคลื่นช่วงนี้จะเป็นภาพขาวดำ (ภาพสีใช้คลื่น UHF Ch.21-68 ตั้งแต่ปี 1964-2012) 1Ch. ใช้ 5MHz
> อเมริกา/เกาหลีใต้/ฟิลิปปินส์/ไต้หวัน เริ่มที่ 54MHz (Ch.2) - 88MHz (Ch.6) เว้นช่วง 88-180 ไว้สำหรับวิทยุ FM และเริ่มนับต่อที่ 174MHz (Ch.7) - 216MHz (Ch.13) 1Ch. ใช้ 6MHz
> ญี่ปุ่นเริ่มที่ 90MHz (Ch.1) - 108MHz (Ch.3) ไปนับต่อที่ 170MHz (Ch.4) - 222MHz (Ch.12) 1Ch. ใช้ 6MHz โดยช่วงเริ่มต้นของ Ch.8 (192MHz) จะซ้อนกับ 2MHz สุดท้ายของ Ch.7 (188-194 MHz) เป็นการ Overlap กัน (ที่คือเหตุผลที่ทำไมวิทยุ FM ญี่ปุ่นถึงมีแค่ 76-90MHz แต่พอไม่มีทีวีอนาล๊อกแล้ว รัฐก็คืนคลื่น 90-108MHz ให้มาทำวิทยุ FM ได้)
> ไทยเริ่มที่ 47MHz (Ch.1) - 68MHz (Ch.4) เว้นไว้แล้วต่อที่ 174MHz (Ch.5) - 230MHz (Ch.12) 1Ch. ใช้ 7MHz
ในปัจจุบันหลายๆประเทศกำลังเอาคลื่น VHF สำหรับกิจการโทรทัศน์ออกเพื่อไปทำอย่างอื่น เช่น วิทยุของATC กิจการของทหาร หรือวิทยุ FM ได้เต็มประสิทธิภาพ ไม่โดนคลื่นทีวีแทรก
หลายๆประเทศทั่วโลกไม่นำคลื่น VHF มาทำทีวีดิจิตอลเนื่องจากมีช่องสัญญาณที่น้อย ไม่พอต่อความต้องการในอนาคต (วางแผนใช้คลื่นที ใช้ยาวหลายสิบปีนะครับ) และจะโดนคลื่นแทรกเอาได้ง่ายๆ สัญญาณกระจายไกลจริงแต่คุณภาพสัญญาณค่อนข้างต่ำ มีประเทศออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ที่แหวกแนวใช้คลื่น VHF สำหรับทีวีดิจิตอลด้วย (UHF ก็มีทีวีดิจิตอลใช้เช่นกัน ใช้สลับกันแล้วแต่พื้นที่) โดยให้เหตุผลว่าประเทศมีขนาดที่ใหญ่และเมืองไม่หนาแน่นมาก เลยขอใช้คลื่น VHF ต่อไปเพราะกระจายสัญญาณได้กว้างไกลกว่าในเขตทุรกันดาร โดยคลื่น VHF ทั้ใช้กับทีวีดิจิตอลคือคลื่น 174MHz - 270MHz (Ch.6-Ch.12)
คลื่น UHF หรือ Ultra high frequency เป็นคลื่นที่ ITU ออกแบบมาสำหรับกิจการโทรทัศน์ วิทยุและโทรคมนาคมทั้งหลายแหล่ มีคลื่นตั้งแต่ 300MHz - 3GHz (3,000MHz) และใช้เป็นช่วงสัญญาณหลักสำหรับออกอากาศทีวีและวิทยุระบบดิจิตอล ได้กำหนดไว้ว่าจะใช้ในกิจการโทรทัศน์ในช่วง Ch.14-69
UHF ที่จริงใช้สำหรับโทรทัศน์มานานแล้วเช่นกัน ตั้งแต่ทีวีอนาล๊อก.....
> อังกฤษก็ใช้มาตั้งแต่ปี 1964 สำหรับทีวีอนาล๊อกระบบ PAL ซึ่งเป็นภาพสี (VHF ใช้กับทีวีระบบแรกและภาพขาวดำ ตามที่พิมพ์ไปในหมวดของ VHF) โดยในอังกฤษใช้คลื่น UHF สำหรับกิจการโทรทัศน์ในช่วงคลื่น 470 - 862MHz (Ch.21-69) ได้แบ่งสำหรับทีวีดิจิตอลในช่วงคลื่น 470 - 542 MHz (Ch.21-30) และ 614 - 782MHz (Ch.39-60) 1Ch. ใช้ 7MHz
> อเมริกา/เกาหลีใต้/ฟิลิปปินส์/ไต้หวัน ใช้ในช่วงคลื่นตั้งแต่ 470 - 698MHz (Ch.14-51) โดยอเมริกาจะเว้น Ch.37 (608 - 614MHz) ไว้สำหรับวิทยุสื่อสารกับในอวกาศเพื่อหาวัตถุลี้ลับนอกโลก (หาเอเลี่ยน ว่างั้น!) 1Ch. ใช้ 6MHz
> ญี่ปุ่นใช้ในช่วงคลื่น 470 - 770MHz (Ch.14 - 64) 1Ch.ใช้ 6MHz
> ไทยใช้ในช่วงคลื่น 510 - 790 MHz (Ch.26 - 60) โดยทีวีอนาล๊อกที่ใช้คลื่น UHF มี2ช่อง คือ ThaiPBS และช่อง 3 โดย 1Ch. ใช้ 8MHz
(เริ่มเข้าใจแล้วนะ อึม....)
ข้อดีของ UHF ที่รู้ๆกันเลยก็คือสัญญาณที่มีคุณภาพสูงกว่า VHF ทะลุทะลวงดีกว่า ยิ่งคลื่นสูงเท่าไรก็หนาแน่นทะลุทะลวงมากขึ้น (แต่แรงส่งจะไกลน้อยลงด้วย) มีช่วงสัญญาณให้ใช้เยอะกว่าและไม่ค่อยมีสัญญาณรบกวน
ทั่วโลกนำคลื่น UHF มาเพื่อใช้กับทีวีดิจิตอลโดยเฉพาะ เพราะมีช่องสัญญาณเยอะ รองรับช่องทีวีได้มากมายไปได้อีกหลายสิบปี เหมาะสำหรับส่งสัญญาณที่ใช้แบนวิทสูง (เช่น ช่องทีวี HD, 4K, 8K และภาพ 3D Framepack แท้)
ถ้าเทียบกันระหว่าง VHF/UHF จะต่างตรงที่ UHF ใช้ช่วงสัญญาณที่สูงกว่า รองรับคลื่นได้เยอะกว่า คลื่นแทรกน้อยกว่า แต่ VHF แผ่ได้ไกลกว่าในแรงส่งเท่ากัน
เสาอากาศ
เสาอากาศของ VHF และ UHF นั้นจะแตกต่างกันไป ตามลักษณะในรูปครับ
VHF
UHF
แบบผสมกันทั้ง VHF/UHF
แบบเสากระต่าย
แบบเสาตั้ง
แบบแผงสี่เหลี่ยม
ตอนนี้ก็ร่ายมายาวแล้ว ก็หวังว่าจะได้รับความรู้กันไปบ้างนะครับ กระผมขอจบการนำเสนอกระทู้นี้แต่เพียงเท่านี้ สวัสดีครับ ......
ฝากให้ฟินซักรูป Capมาจากรายการทีวีภาพ 1080i ที่ส่งมาทางทีวีดิจิตอล UHF นี่แหละ
[ทีวีดิจิตอล] สาระเกี่ยวกับคลื่น VHF/UHF นิดๆหน่อยๆ ของทีวีดิจิตอล
*** แต่ละประเทศ 1ช่องสัญญาณ (VHF/UHF Ch.) ใช้ช่วงของสัญญาณไม่เท่ากัน มีทั้ง 6, 7, 8MHz ต่อ 1Ch. และใช้คลื่นตั้งต้นของ VHF/UHF ไม่เท่ากันอีก ***
*** เลขช่องสัญญาณ VHF/UHF นั้น ไม่จำเป็นต้องตรงกับเลขช่องที่เรากดเสมอไป เพราะมีการทำเป็น Virtual ID เช่น แม้จะอยู่ Ch.29 (UHF) แต่เค้าก็ตั้งให้เป็นช่องเลข 5 ได้ ไม่ต้องไปกดย้ายช่องเอง มันเรียงให้เอง (เฉพาะทีวีดิจิตอลเท่านั้นที่ทำได้) ***
*** ที่ผม Tag "เทคโนโลยี" เพราะผมคิดว่าทีวีดิจิตอลมีเอี่ยวด้วย ถ้าไม่เกี่ยวข้องบอกได้ จะลบTagให้ครับ ***
คลื่น VHF หรือ Very high frequency เป็นคลื่นสัญญาณที่ ITU ออกแบบมาให้ใช้กับกิจการคลื่นความถี่ต่างๆโดยเริ่มตั้งแต่ 30-300 MHz
คลื่นชนิดนี้สำคัญมากเพราะเป็นทั้งคลื่นโทรทัศน์ วิทยุ หอบังคับการบิน(ATC) หรือสำหรับใช้ในกิจการทหาร
(ทีวี Sony ยุคโบราณ)
ข้อดีของ VHF คือ คลื่นสามารถกระจายได้ไกล เหมาะสำหรับครอบคลุมพื้นที่ขนาดใหญ่ แต่ข้อเสียก็มีคือโดนรบกวนง่ายและถ้าอยู่ในพื้นที่แออัดจะรับสัญญาณได้น้อย
สำหรับเลขช่องทั้งหลายที่เราเรียกกัน เช่น ช่อง 3, 5, 7, 9 ก็เพราะเรียกตาม Ch. ที่ใช้ออกอากาศ เพราะทีวีอนาล๊อกถ้าอยู่ที่ช่องสัญญาณใด เวลาจูนช่อง มันจะตั้งตามนั้น เช่น ออกอากาศที่ Ch.7 เวลาจูนช่องก็จะอยู่ที่ช่อง 7 ของตัวทีวี (ช่อง 3 เปลี่ยมาใช้ UHF เมื่อปี พ.ศ.2547 ไม่ได้ใช้มาตั้งแต่ต้น)
สำหรับคลื่น VHF ที่ใช้ออกอากาศโทรทัศน์นั้นมีมาตั้งแต่สมัยทีวียุคแรกนู่นเลยครับ และ VHF นิยมใช้กับทีวีอนาล๊อก แต่ละประเทศจะใช้คลื่นตั้งต้นไม่เท่ากัน ทั่วโลกตั้งไว้ว่า VHF สำหรับโทรทัศน์จะมี Ch.1-13 สูงกว่านั้นจะเป็นคลื่น UHF
> อังกฤษตั้งแต่สมัยที่ยุคแรกสุด (1936) เริ่มที่ 45MHz (Ch.1) - 210 (Ch.13) เลิกใช้ไปในปี 1985 โดยช่องทีวีคลื่นช่วงนี้จะเป็นภาพขาวดำ (ภาพสีใช้คลื่น UHF Ch.21-68 ตั้งแต่ปี 1964-2012) 1Ch. ใช้ 5MHz
> อเมริกา/เกาหลีใต้/ฟิลิปปินส์/ไต้หวัน เริ่มที่ 54MHz (Ch.2) - 88MHz (Ch.6) เว้นช่วง 88-180 ไว้สำหรับวิทยุ FM และเริ่มนับต่อที่ 174MHz (Ch.7) - 216MHz (Ch.13) 1Ch. ใช้ 6MHz
> ญี่ปุ่นเริ่มที่ 90MHz (Ch.1) - 108MHz (Ch.3) ไปนับต่อที่ 170MHz (Ch.4) - 222MHz (Ch.12) 1Ch. ใช้ 6MHz โดยช่วงเริ่มต้นของ Ch.8 (192MHz) จะซ้อนกับ 2MHz สุดท้ายของ Ch.7 (188-194 MHz) เป็นการ Overlap กัน (ที่คือเหตุผลที่ทำไมวิทยุ FM ญี่ปุ่นถึงมีแค่ 76-90MHz แต่พอไม่มีทีวีอนาล๊อกแล้ว รัฐก็คืนคลื่น 90-108MHz ให้มาทำวิทยุ FM ได้)
> ไทยเริ่มที่ 47MHz (Ch.1) - 68MHz (Ch.4) เว้นไว้แล้วต่อที่ 174MHz (Ch.5) - 230MHz (Ch.12) 1Ch. ใช้ 7MHz
ในปัจจุบันหลายๆประเทศกำลังเอาคลื่น VHF สำหรับกิจการโทรทัศน์ออกเพื่อไปทำอย่างอื่น เช่น วิทยุของATC กิจการของทหาร หรือวิทยุ FM ได้เต็มประสิทธิภาพ ไม่โดนคลื่นทีวีแทรก
หลายๆประเทศทั่วโลกไม่นำคลื่น VHF มาทำทีวีดิจิตอลเนื่องจากมีช่องสัญญาณที่น้อย ไม่พอต่อความต้องการในอนาคต (วางแผนใช้คลื่นที ใช้ยาวหลายสิบปีนะครับ) และจะโดนคลื่นแทรกเอาได้ง่ายๆ สัญญาณกระจายไกลจริงแต่คุณภาพสัญญาณค่อนข้างต่ำ มีประเทศออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ที่แหวกแนวใช้คลื่น VHF สำหรับทีวีดิจิตอลด้วย (UHF ก็มีทีวีดิจิตอลใช้เช่นกัน ใช้สลับกันแล้วแต่พื้นที่) โดยให้เหตุผลว่าประเทศมีขนาดที่ใหญ่และเมืองไม่หนาแน่นมาก เลยขอใช้คลื่น VHF ต่อไปเพราะกระจายสัญญาณได้กว้างไกลกว่าในเขตทุรกันดาร โดยคลื่น VHF ทั้ใช้กับทีวีดิจิตอลคือคลื่น 174MHz - 270MHz (Ch.6-Ch.12)
คลื่น UHF หรือ Ultra high frequency เป็นคลื่นที่ ITU ออกแบบมาสำหรับกิจการโทรทัศน์ วิทยุและโทรคมนาคมทั้งหลายแหล่ มีคลื่นตั้งแต่ 300MHz - 3GHz (3,000MHz) และใช้เป็นช่วงสัญญาณหลักสำหรับออกอากาศทีวีและวิทยุระบบดิจิตอล ได้กำหนดไว้ว่าจะใช้ในกิจการโทรทัศน์ในช่วง Ch.14-69
UHF ที่จริงใช้สำหรับโทรทัศน์มานานแล้วเช่นกัน ตั้งแต่ทีวีอนาล๊อก.....
> อังกฤษก็ใช้มาตั้งแต่ปี 1964 สำหรับทีวีอนาล๊อกระบบ PAL ซึ่งเป็นภาพสี (VHF ใช้กับทีวีระบบแรกและภาพขาวดำ ตามที่พิมพ์ไปในหมวดของ VHF) โดยในอังกฤษใช้คลื่น UHF สำหรับกิจการโทรทัศน์ในช่วงคลื่น 470 - 862MHz (Ch.21-69) ได้แบ่งสำหรับทีวีดิจิตอลในช่วงคลื่น 470 - 542 MHz (Ch.21-30) และ 614 - 782MHz (Ch.39-60) 1Ch. ใช้ 7MHz
> อเมริกา/เกาหลีใต้/ฟิลิปปินส์/ไต้หวัน ใช้ในช่วงคลื่นตั้งแต่ 470 - 698MHz (Ch.14-51) โดยอเมริกาจะเว้น Ch.37 (608 - 614MHz) ไว้สำหรับวิทยุสื่อสารกับในอวกาศเพื่อหาวัตถุลี้ลับนอกโลก (หาเอเลี่ยน ว่างั้น!) 1Ch. ใช้ 6MHz
> ญี่ปุ่นใช้ในช่วงคลื่น 470 - 770MHz (Ch.14 - 64) 1Ch.ใช้ 6MHz
> ไทยใช้ในช่วงคลื่น 510 - 790 MHz (Ch.26 - 60) โดยทีวีอนาล๊อกที่ใช้คลื่น UHF มี2ช่อง คือ ThaiPBS และช่อง 3 โดย 1Ch. ใช้ 8MHz
(เริ่มเข้าใจแล้วนะ อึม....)
ข้อดีของ UHF ที่รู้ๆกันเลยก็คือสัญญาณที่มีคุณภาพสูงกว่า VHF ทะลุทะลวงดีกว่า ยิ่งคลื่นสูงเท่าไรก็หนาแน่นทะลุทะลวงมากขึ้น (แต่แรงส่งจะไกลน้อยลงด้วย) มีช่วงสัญญาณให้ใช้เยอะกว่าและไม่ค่อยมีสัญญาณรบกวน
ทั่วโลกนำคลื่น UHF มาเพื่อใช้กับทีวีดิจิตอลโดยเฉพาะ เพราะมีช่องสัญญาณเยอะ รองรับช่องทีวีได้มากมายไปได้อีกหลายสิบปี เหมาะสำหรับส่งสัญญาณที่ใช้แบนวิทสูง (เช่น ช่องทีวี HD, 4K, 8K และภาพ 3D Framepack แท้)
ถ้าเทียบกันระหว่าง VHF/UHF จะต่างตรงที่ UHF ใช้ช่วงสัญญาณที่สูงกว่า รองรับคลื่นได้เยอะกว่า คลื่นแทรกน้อยกว่า แต่ VHF แผ่ได้ไกลกว่าในแรงส่งเท่ากัน
เสาอากาศ
เสาอากาศของ VHF และ UHF นั้นจะแตกต่างกันไป ตามลักษณะในรูปครับ
VHF
UHF
แบบผสมกันทั้ง VHF/UHF
แบบเสากระต่าย
แบบเสาตั้ง
แบบแผงสี่เหลี่ยม
ตอนนี้ก็ร่ายมายาวแล้ว ก็หวังว่าจะได้รับความรู้กันไปบ้างนะครับ กระผมขอจบการนำเสนอกระทู้นี้แต่เพียงเท่านี้ สวัสดีครับ ......
ฝากให้ฟินซักรูป Capมาจากรายการทีวีภาพ 1080i ที่ส่งมาทางทีวีดิจิตอล UHF นี่แหละ