สีย้อมสังเคราะห์เป็นสีที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นมาจากสารเคมีเพื่อให้มีคุณสมบัติตามที่ต้องการ เช่น เฉดสีที่หลากหลาย มีความสดใส ความคงทนและสามารถย้อมติดบนเส้นใยชนิดต่าง ๆ แต่ต้องใช้อย่างระมัดระวังเนื่องจากมีส่วนผสมของสารเคมีที่เป็นอันตราย เช่น สีเอโซ และ โลหะหนักเพื่อความปลอดภัยและป้องกันความเสียหายอันอาจเกิดแก่ประชาชนและเศรษฐกิจของประเทศ คณะกรรมการมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมจึงกำหนดให้ผลิตภัณฑ์สีย้อมสังเคราะห์ต้องเป็นไปตามมาตรฐาน ซึ่งหมายถึง ผู้ใช้ ผู้ทำหรือผลิต และผู้นำเข้าสีย้อมสังเคราะห์ ต้องยื่นขออนุญาตเพื่อยืนยันว่าสีย้อมสังเคราะห์เป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด หากไม่มีใบอนุญาตจะไม่สามารถนำมาใช้ ผลิต หรือนำเข้าได้อีกต่อไป

มาตรฐานผลิตภัณฑ์ของสีแต่ละประเภท 

• สีไดเร็กต์ มอก.739-2555
• สีรีแอกทีฟ มอก.740-2555
• สีแวต มอก.760-2555
• สีซัลเฟอร์ มอก.2344-2555
• สีแอซิด มอก.2532-2556

รายการทดสอบสีย้อมสังเคราะห์

• ลักษณะทั่วไป
• คุณลักษณะด้านความปลอดภัย – Aromatic amine, Heavy metals
• การละลายน้ำ
• ค่าความแตกต่างของสี (Color Measurement Committee; CMC unit)
• ความคงทนของสีต่อแสง (แสงซีนอนอาร์ก)
• ความคงทนของสีต่อการซัก
• ความคงทนของสีต่อสารฟอก (Bleaching agent)
• ความคงทนของสีต่อการขัดถู
• การบรรจุ
• เครื่องหมายและฉลาก

หมายเหตุ

• ราคาไม่รวม vat 7%
• ค่าใช้จ่ายขึ้นอยู่กับจำนวนตัวอย่าง/เฉดสี
• กรณีผลทดสอบผ่านทุกรายการ สามารถขอการรับรองมอก. ที่สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม
• กรณีผลทดสอบไม่ผ่าน สามารถขอคำปรึกษาแนะนำเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ และสามารถส่งทดสอบใหม่จนผ่านเกณฑ์กำหนด
• ราคารวมการทดสอบซ้ำที่เป็นงานซ่อม โดยสามารถทดสอบซ่อมเพื่อให้เป็นไปตามเกณฑ์กำหนด และพร้อมขอการรับรอง
• กรณีงานซ่อม ระยะเวลาจะขึ้นอยู่กับการปรับปรุงแก้ไขผลิตภัณฑ์ของผู้ประกอบการ
• ค่าใช้จ่ายไม่รวมค่าธรรมเนียมการใช้เครื่องหมายมอก.และค่าใช้จ่ายของสมอ. และ สมอ.ประกาศยกเว้นค่าธรรมเนียมใบอนุญาต ตั้งแต่ 21 ส.ค. 64 – 30 เม.ย. 65 สามารถดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ https://i.tisi.go.th/e-license/ 

สิ่งที่ส่งมอบ

• รายงานผลการวิเคราะห์ทดสอบตามคุณลักษณะผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (Pre-test) หากผลทดสอบผ่านทุกรายการ สามารถขอการรับรองมอก. ที่สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ตามลำดับขั้นตอนต่อไป

รายละเอียดการส่งตัวอย่างทดสอบ

• ผู้ยื่นคำขอต้องส่งตัวอย่างสี 3 สี สำหรับการขออนุญาตสีแต่ละประเภท และแต่ละแหล่งผลิต เช่น เหลือง แดง ดำ 
  เป็นต้น โดยส่งสีละ 3 ขวด ปิดฝาสนิท แต่ละขวดมีน้ำหนักสุทธิ (ไม่รวมขวด) ไม่น้อยกว่า 50 กรัม และสีมาตรฐานของสีตัวอย่างที่ส่งทดสอบ ซึ่งกำหนดโดยผู้ทำโดยทุกครั้งที่มีการสั่งซื้อสี lot ใหม่ ผู้ทำหรือผู้นำเข้าจะย้อมเปรียบเทียบสีและคุณภาพกับสีมาตรฐานนี้ โดยผู้ยื่นคำขอต้องส่งทดสอบ 1 ขวด น้ำหนักสุทธิ (ไม่รวมขวด) ไม่น้อยกว่า 50 กรัม
• ตัวอย่างสีที่ส่งทดสอบส่วนหนึ่งใช้สำหรับย้อมและทดสอบสมบัติของสีหลังย้อม ได้แก่ ความแตกต่างของสี ความคงทนของสี และอีกส่วนหนึ่งใช้ทดสอบด้านความปลอดภัย ได้แก่ สีเอโซ และโลหะหนัก

           สำหรับสีไดเร็กต์ (เท่านั้น) ผู้ยื่นคำขอต้องระบุลักษณะทั่วไปของสีทั้ง 3 ตัวอย่างที่ส่งทดสอบ ต้องเป็นประเภทและชั้นคุณภาพเดียวกันเท่านั้นต่อ 1 การยื่นคำขอใบอนุญาต

หากต้องการยื่นคำขอทั้ง 3 ประเภท (A, B, C) ต้องแยกส่งทดสอบ 3 สีต่อประเภทและชั้นคุณภาพเดียวกัน

• ประเภทของสี

• ชั้นคุณภาพของสี

รายการวัสดุและขั้นตอนการย้อม สำหรับการส่งทดสอบแต่ละตัวอย่างสี

• ผ้าฝ้ายที่ผ่านการทำความสะอาดและฟอกขาวแล้ว พร้อมใช้สำหรับย้อมสีไดเร็กต์, สีรีแอกทีฟ, สีแวต และสีซัลเฟอร์ เพื่อใช้ย้อมตามกระบวนการย้อมที่ระดับ%ความเข้มสีมาตรฐาน 1/1 (1/1 standard depth) ที่ผู้ยื่นคำขอกำหนด
• ผ้าไนล่อนที่ผ่านการทำความสะอาดแล้ว พร้อมใช้สำหรับย้อมสีแอซิด เพื่อใช้ย้อมตามกระบวนการย้อมที่ระดับ%ความเข้มสีมาตรฐาน 1/1 (1/1 standard depth) ที่ผู้ยื่นคำขอกำหนด
• กระบวนการย้อมแบบ Exhaustion ที่ระดับ% ความเข้มสีมาตรฐาน 1/1 (1/1 standard depth) ควรจัดทำเป็นไดอะแกรม ที่มีการระบุสารเคมี สารช่วยย้อม รวมทั้งอุณหภูมิ และเวลาที่แน่นอน (การย้อมสำหรับตัวอย่างสีที่ส่งมาทดสอบเท่านั้น)
• โดยผ้าที่ย้อมแล้วจะใช้ทดสอบสมบัติของสี ได้แก่ ความแตกต่างของสี, ความคงทนของสี สำหรับสีมาตรฐานจะย้อมเพื่อใช้ทดสอบเทียบความแตกต่างของสีกับตัวอย่างสีที่ส่งทดสอบ

หมายเหตุ: สารช่วยย้อมที่สถาบันฯ มีให้ สำหรับการย้อมสีแต่ละประเภท ได้แก่ Common salt (Sodium Chloride), Glauber’s salt (Sodium sulphate), Acetic acid, Soda ash (Sodium Carbonate), Sodium Hydroxide, Sodium hydrosulphite

ข้อมูลสมบัติของสี

ข้อมูลคุณภาพสีของสีแต่ละตัวอย่างที่ส่งทดสอบ ที่ผู้ยื่นคำขอต้องระบุ โดยห้องทดสอบจะทดสอบเพื่อเปรียบเทียบกับข้อมูลที่ผู้ยื่นคำขอระบุ รายละเอียดดังนี้

• ผู้ยื่นคำขอต้องระบุโลหะหนักที่เป็นองค์ประกอบเชิงซ้อนของสี(ถ้ามี) เพื่อให้ห้องทดสอบยกเว้นการทดสอบธาตุนั้น หากไม่ระบุ การตรวจสอบปริมาณโลหะจะพบโลหะนั้นมีปริมาณสูงเกินเกณฑ์กำหนดในมาตรฐานมอก.
• ระบุค่าการละลายน้ำ (g/l) และอุณหภูมิที่ใช้สำหรับการละลายดังกล่าว โดยผลการทดสอบค่าการละลายน้ำที่ทดสอบจากตัวอย่างสีต้องได้ไม่น้อยกว่าร้อยละ 95%ของค่าที่ระบุ
• %ความเข้มข้นของสีที่ 1/1 standard depth (%o.w.f.) ห้องทดสอบจะใช้%ความเข้มข้นสีนี้ในการย้อมสีมาตรฐานและสีตัวอย่าง เพื่อใช้ทดสอบความแตกต่างของสีระหว่างสีมาตรฐานและสีตัวอย่าง และความคงทนของสีของสีตัวอย่างเทียบกับค่าที่ผู้ยื่นคำขอระบุ
• ค่าความคงทนของสี จากคู่มือแนะนำของผู้ทำ (Pattern Card) ซึ่งเป็นการทดสอบค่าความคงทนของสีต่อการซัก (มอก. 121 เล่ม 3 วิธีที่ 1) ความคงทนของสีต่อแสง (มอก. 121 เล่ม 2) กรณีสีแวตและสีซัลเฟอร์ ต้องเพิ่มรายการความคงทนของสีต่อการฟอก และความคงทนของสีต่อการขัดถู ทั้งสภาวะแห้งและเปียก (มอก. 121 เล่ม 5) เพื่อนำผลการทดสอบความคงทนของสีที่ได้จากการทดสอบผ้าที่ผ่านการย้อมสีที่ 1/1 standard depth มาเปรียบเทียบกับค่าที่ลูกค้าระบุมาให้ โดยค่าที่ทดสอบต้องได้ค่ามากกว่าค่าที่ระบุหรือน้อยกว่าไม่เกินครึ่งระดับ

ระยะเวลาการทดสอบ

ระยะเวลาการทดสอบของสถาบันฯ ใช้เวลาทดสอบ 10 วันทำการ (จันทร์-ศุกร์) โดยเริ่มนับตั้งแต่วันที่ศูนย์วิเคราะห์ฯ ได้รับข้อมูล ตัวอย่าง วัสดุและสารเคมี ครบถ้วน แต่ในกรณีที่ค่าความคงทนของสีต่อแสงเกินเกรด 5 ระยะเวลาการทดสอบจะเพิ่มขึ้น ดังนี้ 

• ค่าความคงทนของสีต่อแสง ไม่เกินเกรด 5    : ระยะเวลาทดสอบ 10 วันทำการ
• ค่าความคงทนของสีต่อแสง ไม่เกินเกรด 6    : ระยะเวลาทดสอบ 15 วันทำการ
• ค่าความคงทนของสีต่อแสง ไม่เกินเกรด 7    : ระยะเวลาทดสอบ 20 วันทำการ

ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม

ขอรับใบอนุญาตแสดงเครื่องหมายมาตรฐาน มอก. 

ขออนุญาตทำและนำเข้า

ติดต่อ กองควบคุมมาตรฐาน

สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม

โทรศัพท์: 0 2202 3388-90 

www.tisi.go.th   

ขอคำแนะนำการทดสอบ

ติดต่อ : คุณกันยานุช สินสุวรรณกุล
02-713-5492 ถึง 9 (ต่อ 513)
kanyanuch@thaitextile.org

การส่งตัวอย่างเพื่อทดสอบ 

ติดต่อ หน่วยบริการลูกค้า

ศูนย์วิเคราะห์ทดสอบสิ่งทอ สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ (ห้องปฏิบัติการทดสอบที่ได้รับการแต่งตั้งตาม มาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม พ.ศ. 2511)

โทรศัพท์: 0 2713 5492 - 9 ต่อ 512 - 514, 712

วัน-เวลาทำการ: จันทร์-ศุกร์ เวลา 8.00-17.00 น.

www.thaitextile.org