ประวัติและความสำคัญของ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ (National Science Day)?

วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ

• ประวัติวันวิทยาศาสตร์
• ความสำคัญของวันวิทยาศาสตร์
• กิจกรรมวันวิทยาศาสตร์
• คำขวัญวันวิทยาศาสตร์
• วันวิทยาศาสตร์โลก
• สื่อการสอนวันวิทยาศาสตร์

ดาวน์โหลดฟรี! ไฟล์รวมสื่อการสอนกิจกรรมวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ

ประวัติวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ

ตั้งแต่รัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 แห่งราชวงศ์จักรีเป็นต้นมา ประเทศไทยได้เริ่มก้าวเข้าสู่ยุคแห่งวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ ที่อาศัยการคิดคำนวณและหลักความรู้ตามหลักการวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ เป็นต้น ด้วยพระอัจฉริยภาพด้านต่าง ๆ ของพระองค์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพระปรีชาสามารถในวิชาดาราศาสตร์ พระองค์ทรงคำนวณเวลา และสถานที่เกิดสุริยคราสหรือสุริยุปราคา ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติเมื่อดวงจันทร์เคลื่อนที่มาอยู่ระหว่างโลกและดวงอาทิตย์ และเงาของดวงจันทร์ตกลงบนโลกพอดี ทำให้เรามองเห็นดวงอาทิตย์มืดเป็นบางส่วนหรือทั้งหมด

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงคำนวณและพยากรณ์การเกิดปรากฏการณ์สุริยุปราคาเต็มดวงได้อย่างถูกต้องแม่นยำล่วงหน้าถึง 2 ปี ทั้งลักษณะของการเกิด เวลาที่เกิด และตำบลที่จะสังเกต กล่าวคือ วันอังคาร ขึ้น 1 ค่ำ เดือน 10 ซึ่งตรงกับวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2411 และจะเห็นได้ชัดที่ตำบลหว้ากอ อำเภอเมือง จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งถือว่ามีความสำคัญต่อวงการวิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ และการศึกษาของไทย

คณะรัฐมนตรีได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต ถวายพระนาม "พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย" เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติแด่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ผู้ทรงมีพระปรีชาสามารถในวิทยาการที่หลากหลาย รวมไปถึงพระปรีชาสามารถด้านวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์ และได้มีมติกำหนดให้วันที่ 18 สิงหาคม ของทุกปี เป็นวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2525 เป็นต้นมา โดยที่ภาครัฐและเอกชนทั่วประเทศร่วมกันจัดงานส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รวมทั้งสร้างความตระหนักเกี่ยวกับความสำคัญของความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีต่อการพัฒนาประเทศ

พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4

ต่อมาในปี พ.ศ. 2527 งานวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติได้รับการขยายและจัดเป็นงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ โดยจัดงานในระหว่างวันที่ 18-24 สิงหาคม

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ยังได้รับยกย่องโดยองค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ให้เป็นบุคคลสำคัญของโลกด้านการศึกษา วิทยาศาสตร์ วัฒนธรรม สังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ และสื่อสารมวลชน เนื่องในโอกาสฉลองวันพระราชสมภพ 200 พรรษา ในวันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2547

นอกจากนี้ คณะรัฐมนตรียังกำหนดให้วันที่ 19 ตุลาคม ของทุกปีเป็น "วันเทคโนโลยีของไทย" และวันที่ 5 ตุลาคม ของทุกปี เป็น "วันนวัตกรรมแห่งชาติ" เพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ผู้เป็น "พระบิดาแห่งเทคโนโลยีของไทย" และ "พระบิดาแห่งนวัตกรรมไทย"

ความสำคัญและวัตถุประสงค์ของวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ

• เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติและยกย่องพระปรีชาสามารถทางด้านวิทยาศาสตร์ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ผู้ทรงเป็นพระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย
• สร้างความตระหนักถึงความสำคัญของความรู้และความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีต่อการพัฒนาประเทศ ผ่านการเพิ่มศักยภาพการแข่งขัน
• ส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้ ผลงานการค้นคว้าวิจัยทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาประเทศ
• ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชนในการนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไปใช้ในการพัฒนาประเทศอย่างมีประสิทธิภาพ
• เสริมสร้างบรรยากาศและแนวคิดทางวิทยาศาสตร์ เพื่อเพิ่มศักยภาพของทรัพยากรบุคคลในประเทศ
• เปิดโอกาสแก่นักเรียน นักศึกษา นักวิจัย นักประดิษฐ์ หรือผู้ที่สนใจได้แสดงผลงานต่อสาธารณชน
• มอบรางวัลและยกย่องนักวิทยาศาสตร์ไทย หรือผู้สร้างคุณประโยชน์ให้กับวงการวิทยาศาสตร์ของประเทศ

กิจกรรมวันวิทยาศาสตร์หรือสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ

• หน่วยงานภาครัฐและเอกชนจัดกิจกรรมเพื่อเผยแพร่ความรู้ และสร้างความตระหนักเกี่ยวกับความสำคัญของความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เช่น การจัดนิทรรศการ การอภิปรายทางวิชาการ งานเสวนาวันวิทยาศาสตร์
• การตอบปัญหาทางวิทยาศาสตร์ และประกวดการแข่งขันต่าง ๆ สำหรับนักเรียน นักศึกษา ครูอาจารย์ เช่น โครงการทางวิทยาศาสตร์ และสื่อการสอนวิทยาศาสตร์ เป็นต้น
• มอบรางวัลนักวิทยาศาสตร์ดีเด่น เพื่อเป็นเกียรติให้กับนักวิทยาศาสตร์ไทยที่มีผลงานวิจัยดีเด่นที่สุดทางวิทยาศาสตร์ในสาขาของตนเป็นที่ปรากฏชัด และเป็นที่ยอมรับกันทั่วไปในวงการวิทยาศาสตร์ทั้งภายในประเทศและระดับนานาชาติ โดยมักจะโดยจะประกาศรางวัลในต้นเดือนสิงหาคมของทุกปี และมอบรางวัลวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ 18 สิงหาคม

คำขวัญวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ

วันวิทยาศาสตร์โลก

องค์การสหประชาชาต์ (UN) ได้กำหนดให้วันที่ 10 พฤศจิกายน ของทุกปี เป็นวันวิทยาศาสตร์โลก หรือวันวิทยาศาสตร์สากล ใช้ชื่อภาษาอังกฤษว่า World Science Day for Peace and Development โดยมีจุดประสงค์เพื่อสร้างความตระหนักถึงบทบาทสำคัญของวิทยาศาสตร์ต่อสังคมและการมีส่วนร่วมในวงกว้างเกี่ยวกับประเด็นทางวิทยาศาสตร์ต่าง ๆ เช่น การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ (Climate Change) นอกจากนี้ ยังช่วยเน้นย้ำความสำคัญของวิทยาศาสตร์ในชีวิตประจำวันของเราอีกด้วย

สื่อการสอนวันวิทยาศาสตร์

Twinkl.co.th (ทวิงเคิล) มีสื่อการสอนหลากหลายรูปแบบเพื่อให้คุณครูและผู้ปกครองสามารถนำไปใช้เพื่อสร้างสีสันให้กับกิจกรรมวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติได้ ทั้งที่โรงเรียนและที่บ้าน ลองชมตัวอย่างบางส่วนได้เลยค่ะ

ใบงานระบายสีวันวิทยาศาสตร์

สร้างสีสันให้กับกิจกรรมวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติด้วยภาพวาดระบายสีเกี่ยวกับวิชาวิทยาศาสตร์แขนงต่าง ๆ เหมาะสำหรับใช้ส่งเสริมและสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ พร้อมให้เด็ก ๆ ได้ฝึกสมาธิ ความคิดสร้างสรรค์ และทักษะกล้ามเนื้อมัดเล็กไปในตัว

ป้ายจัดบอร์ดวันวิทยาศาสตร์

แสดงหัวข้อการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์ให้โดดเด่นด้วยแบนเนอร์ป้ายมุมวิทยาศาสตร์ คุณครูและผู้ปกครองสามารถดาวน์โหลดเพื่อนำไปใช้สำหรับจัดบอร์ด ตกแต่งห้องเรียนหรือบริเวณการเรียนรู้ได้ง่าย ๆ เพื่อเน้นย้ำความสำคัญของหัวข้อการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์ หรือใช้เพื่อระบุบริเวณที่จัดเก็บหนังสือและผลงานวิชาวิทยาศาสตร์ของนักเรียน เหมาะสำหรับสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ในวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ

นอกจากนี้ เรายังมีป้ายแบนเนอร์สัปดาห์วันวิทยาศาสตร์ภาษาอังกฤษ (Science Week) ให้เลือกดาวน์โหลดกันอีกด้วย

สื่อการสอนกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

กระบวนการทางวิทยาศาสตร์หรือวิธีการทางวิทยาศาสตร์ คือ วิธีการและขั้นตอนในการค้นคว้าหาความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งจะดำเนินการอย่างมีระบบเพื่อหาคำตอบ ใช้สื่อการสอนนี้เพื่อปลูกฝังการคิดอย่างมีเหตุผลและเป็นระบบตามกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ให้กับเด็ก ๆ

สื่อการสอนกระบวนการทางวิทยาศาสตร์พร้อมให้ผู้สอนดาวน์โหลดได้ในรูปไฟล์ PDF สำหรับใช้ติดแสดงในห้องเรียนเพื่อเน้นย้ำการเรียนรู้ หรือแจกเป็นใบความรู้ให้นักเรียนใช้สำหรับอ้างอิงได้

ใบงานกิจกรรมเรียงลำดับดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ

ทบทวนความรู้และจุดประกายให้เด็ก ๆ เกิดความสนใจในการเรียนรู้เกี่ยวกับระบบสุริยะ ด้วยใบงานวิทยาศาสตร์ กิจกรรมเรียงลำดับดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ นักเรียนจะได้ฝึกเรียงลำดับดาวเคราะห์ตั้งแต่ระยะใกล้ไปถึงไกลดวงอาทิตย์ที่สุด เพื่อให้ระบุชื่อและตำแหน่งของดาวเคราะห์ต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง

ลำดับของดาวเคราะห์ทั้ง 8 ในระบบสุริยะ เรียงจากใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด คือ ดาวพุธ (Mercury) ดาวศุกร์ (Venus) โลก (Earth) ดาวอังคาร (Mars) ดาวพฤหัสบดี (Jupiter) ดาวเสาร์ (Saturn) ดาวยูเรนัส (Uranus) และดาวเนปจูน (Neptune)

ประกาศนียรางวัลหนูน้อยนักวิทยาศาสตร์

มอบรางวัลแสดงความชื่นชมในผลงานและการเข้าร่วมกิจกรรมสัปดาห์วิทยาศาสตร์ของนักเรียน ด้วยเทมเพลตประกาศนียบัตรวันวิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมให้เด็ก ๆ เกิดความภาคภูมิใจในผลงานของตัวเอง พร้อมทั้งยังช่วยส่งเสริมพฤติกรรมทางบวก

แหล่งข้อมูล:

• หนังสือพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
• บทความวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ 18 สิงหาคม สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง