ลิลิต พระลอ
- 1. สื่อการสอนมัธยมศึกษาปี ที่ ๔
จัดทาโดย
นางสาวนิพาพร หนิ้วยะวงศ์
นิสิตชั้นปี ที่ ๓ รหัส ๕๖๘๑๑๒๔๐๓๒
เลขที่๘ คณะครุศาสตร์
สาขาวิชาภาษาไทย
หน้าที่ ๔
คุณค่าของเรื่อง
๑. ด้านภาษาและสานวนโวหาร
วรรณคดีเรื่องนี้มีสานวนโวหารไพเราะ
เนื้อเรื่องดี การใช้ถ้อยคาปลุกอารมณ์ผู้อ่านได้ดี
ทั้งอารมณ์โศก อารมณ์เคียดแค้น
อารมณ์รักและอารมณ์กล้าหาญ
๒. ด้านความรู้
ลิลิตพระลอให้ความรู้ด้านต่าง ๆ
หลายประการ ได้แก่
๒.๑ ความรู้ด้านตานานพื้นเมือง
๒.๒ ความรู้ด้านโบราณคดี
๒.๓ ความรู้ด้านการรบ
๓. ด้านอิทธิพลต่อวรรณคดีอื่น
ลิลิตพระลอเป็นตัวอย่างของการ
แต่งคาประพันธ์ในยุคหลัง
กวียุคหลังถือโคลงในลิลิตพระลอเป็นแบบอย่างขอ
งการแต่งคาประพันธ์ที่ถูกต้องตามหลักฉันทลักษณ์
๔. ด้านสังคมและวัฒนธรรม
๓.๑ การปกครอง
๓.๒ ชีวิตความเป็นอยู่
๓.๓ ความเชื่อในศาสนา
๓.๔ คติธรรม
- 2. หน้าที่ ๑
เรื่อง ลิลิตพระลอ
ลักษณะคาประพันธ์
เป็น คาประพันธ์ประเภทลิลิตสุภาพ
ประกอบด้วยร่ายสุภาพและโคลงสุภาพ
เป็นส่วนใหญ่บางโคลงมีลักษณะคล้ายโคลงดั้น
และโคลงโบราณ และร่ายบางบทเป็นร่ายโบราณ
บางบทแต่งได้ไพเราะถูกต้องตามฉันทลักษณ์
บังคับจนเป็นตัวอย่างได้
ผู้แต่ง ไม่ปรากฏนามผู้แต่ง
ความมุ่งหมาย
แต่งถวายพระเจ้าแผ่นดินเพื่อให้เป็นที่สาราญ
พระราชหฤทัย
หน้าที่ ๒
ประวัติความเป็ นมา
ลิลิตพระลอ เป็นนิยายท้องถิ่นของไทยภาคเหนือ
เข้าใจกันว่าเป็นเรื่องจริง ในหลักฐานพงศาวดาร
กล่าวว่า พระลอเป็นคนสมัยเดียวกับท้าวฮุ่ง
จึงสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นระหว่าง
พ.ศ.๑๖๑๖-๑๖๙๓ และยังสันนิษฐานกันว่า
เมืองสรองคงจะเป็นตอนเหนือของอาเภอร้องกวาง
จังหวัดแพร่ ส่วนเมืองสรวงคงจะเป็นเขตอาเภอแจ้ห่ม
จังหวัดลาปาง
เนื้อเรื่องย่อ
เมืองสรวงและเมืองสรองเป็นศัตรูกัน พระลอ
กษัตริย์เมืองสรวงทรงพระสิริโฉมยิ่งนัก
จนเป็นที่ต้องพระทัยของพระเพื่อนพระแพงราชธิดา
ของท้าวพิชัยพิษณุกร กษัตริย์แห่งเมืองสรอง
นางรื่นนางโรย พระพี่เลี้ยงได้ขอให้ปู่เจ้าสมิงพราย
ช่วยทาเสน่ห์ให้พระลอเสด็จมาเมืองสรวง
เมื่อพระลอต้องเสน่ห์ได้ตรัสลาพระนางบุญเหลือ
พระราชมารดา และนางลักษณวดีมเหสี
เสด็จไปเมืองสรองพร้อมกับนายแก้วนายขวัญ
พระพี่เลี้ยง พระ ลอทรงเสี่ยงทายน้าที่แม่น้ากาหลง
ถึงแม้จะปรากฏลางร้ายก็ทรงฝืนพระทัยเสด็จต่อไป
หน้าที่ ๓
เนื้อเรื่องย่อ(ต่อ)
ไก่ผีของปู่เจ้าสมิงพรายล่อพระลอกับนายแก้ว
นายขวัญไปจนถึงสวนหลวง
นางรื่นนางโรยพี่เลี้ยงของพระเพื่อนพระแพง
ออกอุบายลอบนาพระลอกับนายแก้วนายขวัญไปไว้ใน
ตาหนักของพระเพื่อน พระแพง
ท้าวพิชัยพิษณุกรทรงทราบเรื่องก็ทรงพระเมตตา
รับสั่งจะจัดการอภิเษกพระลอกับพระเพื่อนและ
พระแพงให้
แต่พระเจ้าย่าเลี้ยงของพระเพื่อนพระแพง
ยังทรงพยาบาทพระลอ อ้างรับสั่งท้าวพิชัยพิษณุกรตรัส
สั่งใช้ให้ทหารไปรุมจับพระลอ
พระเพื่อนพระแพงและพี่เลี้ยง พระลอ พระเพื่อน
พระแพง พี่เลี้ยงทั้งสี่ช่วยกันต่อสู้จนสิ้นชีวิตทั้งหมด
ท้าวพิชัยพิษณุกรพิโรธพระเจ้าย่าและทหาร
รับสั่งให้ประหารชีวิตทุกคน
พระนางบุญเหลือทรงส่งทูตมาร่วมงานพระศพกษัตริย์ทั้
งสาม
ในที่สุดเมืองสรวงและเมืองสรองก็กลับมาเป็นไมตรีต่อ
กัน
