E-Book ลิลิตพระลอ

ตำนำนนทิ ำนพ้นื บำ้ นของภำคเหนอื

เรอ่ื งรำวเกดิ ขึน้ ในสมัยอยุธยำตอนตน้ ท่ี
เมอื งสองของจังหวดั แพรใ่ นภำคเหนือ

1

“เสียงลือเสยี งเลำ่ อ้ำง อันใดพี่เอย
เสยี งย่อมยอยศใคร ท่วั หล้ำ สอง
เขอื พ่ีหลบั ไหล ลืมตน่ื ฤำพี่ สองพี่

คดิ เองอ้ำ อยำ่ ได้ถำมเผอื ”

2

ท้ำวแมนสรวงเป็นกษัตริย์ปกครองเมือง (พระเพือ่ น – พระแพง)
แมนสรวง พระองค์มีพระมเหสที รง พระนำมว่ำ
“นำฏบญุ เหลือ” ทั้งสองพระองค์มพี ระโอรสพระ
นำมว่ำ “พระลอดิลกรำช” หรือที่นิยมเรียกกัน
ส้ันๆว่ำ “พระลอ” กิตติศัพท์ว่ำพระองค์เป็น
หนุม่ รปู งำมเล่อื งลอื ไปทวั่ สำรทศิ

จนไปถึงเมืองสรอง ซึ่งเป็นเมืองท่ี
ปกครองโดยท้ำวพิชัยวิษณุกร พระองค์มีพระ
นำมว่ำ “พรดำรำวดี” และทั้งสองพระองค์มี
พระธิดำผู้เลอโฉมถึงสองพระองค์พระนำมว่ำ
“พระเพอื่ น” และ “พระแพง”

3

เจำ้ หญงิ เพื่อนและเจ้ำแพงได้ยินว่ำ พระลอเป็นชำยหนุ่มรูปงำมก็เกิดควำมสนใจใคร่
จะได้ยลโฉม สอง พ่ีเล้ียงคือนำงร่ืน และนำงโรยสังเกตเห็นควำมกระตือรือร้นของ
นำยหญิงของตนก็เข้ำใจในพระประสงค์ของทั้งสองพระองค์ สองพ่ีเลี้ยงจึงอำสำท่ีจะ
จัดให้นำยสำวของตนได้พบกับพระลอ โดยกำรส่งคนไปขับซอในนครแมนสรวง
ในขณะขับซอ นกั ดนตรพี รรณนำถงึ ควำมงำมของเจำ้ หญงิ ท้งั สอง

4

ในขณะเดียวกันพ่ีเล้ียงทั้งสองก็ได้ไปหำปู่เจ้ำ
สมิงพรำย เพ่ือให้ช่วยทำเสน่ห์ให้พระ ลอ
หลงใหลในเจ้ำหญิงทั้งสอง เมื่อต้องมนต์เสน่ห์
เข้ำก็ทำให้พระลอใคร่ท่ีจะได้ยลโฉมพระเพื่อน
พระแพงย่ิงนัก พระองค์เกิดควำมคลั่งไคล้จน
ไม่เป็นอนั เสวยพระกระยำหำรใด ๆ ได้เลย

5

พฤติกรรมอันเปลี่ยนไปของพระองค์น้ี ทำให้พระ
รำชชนนีสงสัยว่ำจะมีผีมำเข้ำสิงสู่ แต่ถึงแม้ว่ำจะหำ
หมอผีมำประกอบพิธีขับไลผ่ ีก็ไมเ่ ป็นผล เพรำะพระ
รำชโอรสยงั คงมพี ฤตกิ ำรณ์อยำ่ งเดมิ เพอ่ื ที่จะได้ยล
โฉมเจำ้ หญงิ ทงั้ สองพระองค์ผ้เู ลอโฉมด้วยพระองค์
เองพระลอจึงทูลลำพระรำชชนนีออกประพำสป่ำ
แต่จุดประสงค์หลักก็เพื่อที่จะได้ยลโฉมเจ้ำหญิง
แห่งเมอื งสรองน่นั เอง

6

จำกน้ันพระลอก็ออกเดินทำงมุ่งหน้ำสู่เมืองสรองพร้อมด้วยบ่ำวสนิทอีก 2 คน คือ นำยแก้ว
กับนำยขวัญ พร้อมกับไพร่พลอีกจำนวนหน่ึง ทั้งหมดต้องเดินบุกป่ำผ่ำดงข้ึนเขำลงห้วย
จนกระท่งั มำพบแม่นำ้ สำยหนึ่งมีชอ่ื ว่ำ “แม่น้ำกำหลง” และที่แมน่ ำ้ กำหลงนี้เอง ทพี่ ระลอได้ต้ัง
อธฐิ ำนเสีย่ งน้ำเพื่อตรวจดดู วงชะตำของพระองค์

7

ทันทีท่ีสิ้นค ำอธิษฐำนในทันใด น้ันใน แ ม่น้ำก็
เปลยี่ นเป็นสีแดงคล้ำยเลือดและไหลเวียนวนผิดปกติ
พระลอก็ทรำบได้ว่ำปรำกฏกำรณ์นี้เป็นลำงร้ำยรออยู่
เบอื้ งหน้ำของพระองค์แต่ก็ไม่ทำให้พระองค์เกิดควำม
ย่อท้อที่จะได้พบกับหญิงสำวที่พระทัยของพระองค์
เรียกรอ้ งถงึ แมว้ ่ำพระองค์เองจะไม่เคยพบนำงเลยแต่
พระองคเ์ กิดคล่งั ไคล้ในตวั นำงทั้งสองยงิ่ นัก

8

ในทำนองเดียวกันเจ้ำหญิงทั้งสองก็รอกำร
เดนิ ทำงมำของเจ้ำชำยรูปงำมด้วยควำมกระวน
กระวำยพระทัย และเกรงว่ำมนต์เสน่ห์ของปู่
เจ้ำสมิงพรำยจะไม่เห็นผลในทันที จึงได้
ขอรอ้ งปูเ่ จำ้ สมงิ พรำยอีกครั้งให้ช่วยเนรมิตไก่
งำมขึ้นตัวหน่ึงที่มีเสียงขันไพเรำะ ทั้งสอง
พระองค์คิดว่ำไก่ตัวน้ันจะต้องทำให้พระลอ
เกิดสนพระทัยและติดตำมำจนถึงเมืองสรอง
อยำ่ งแน่นอน

9

และแล้วเหตุกำรณ์ก็เป็นไปตำมท่ีเจ้ำหญิงสอง เม่ือข่ำวได้ไปถึงพระกรรณของพระรำชำผู้ซึ่ง
ตำดหมำย พระลอได้ติดตำมไก่เนรมิตไปจนถึงพระ
รำชอุทยำน และได้พบเจ้ำหญิงท้ังสองซ่ึงกำลังทรง เสด็จมำไต่สวนในทันที และเมื่อพระลอกรำบ
สำรำญอยู่ท่ีนั่น ทันทีท่ีท้ังสำมได้พบกันก็เกิดควำม
เสน่หำผูกสมัครรักใคร่กันในบัดดล แลก็เป็นเวลำ ทูลให้ทรงทรำบเร่ืองรำวทั้งหมดในตอนแรก
เดียวกับท่ีนำยแก้วกับนำยขวัญก็ได้ตกหลุมรักของ
นำงร่ืนและนำงโรย ผู้ซ่ึงเปิดหัวใจต้อนรับชำยหนุ่ม พระองคก์ ็ทรงกริว้ มำก แต่ก็ทรงเข้ำพระทัยใน
ท้งั สองโดยไมร่ ีรอ เช่นกนั
ควำมรักของคนทั้งสำม และทรงจัดพิธีอภิเษก
ผลปรำกฏว่ำ พระลอและบ่ำวคนสนิทของ
พระองค์ลักลอบเข้ำไปอยู่ในพระตำหนักชั้นในซ่ึงเป็นที่ สมรสให้ทงั้ สำมพระองค์ทนั ที
ประทับของเจ้ำหญิงทั้งสองอย่ำงไรก็ตำม ควำมลับนี้ก็
ถูกเปิดเผยเขำ้ จนได้

10

แต่พระเจ้ำย่ำของพระเพื่อนพระแพงน้ันยัง
ทรงพยำบำทพระลอ อ้ำงรับสั่งท้ำวพระพิชัยวิษณุ
กรตรัสสั่งว่ำให้นำทหำรไปรุมจับพระลอ พระ
เพ่อื นพระแพงและพ่เี ลยี้ งอำไว้ …

ในขณะท่ีพระลอกับไพร่พลได้ต่อสู้เอำชีวิต
รอด พระเจ้ำย่ำก็สั่งให้ทหำรระดมยิงธนูเข้ำใส่
ลูกธนูที่พุ่งเข้ำหำพระลอและไพร่พลประดุจดังห่ำ
ฝนก็ไม่ปำนจึงทำให้ไม่อำจจะต้ำนทำนไว้ได้อีก
ต่อไป

11

และเพ่ือท่ีปกป้องชีวิตของชำยคนรัก พระ 12
เพ่ือนกับพระแพงจึงเข้ำขวำงโดยใช้ตัวเองเป็นโล่
กำบังให้พระลอ สุดท้ำยพระลอพระเพ่ือน พระ
แพง และพี่เลี้ยงท้ังส่ีช่วยกันต่อสู้จนส้ินชีวิต
ท้ังหมด …ทันใดนั้นท้ังสองเมืองก็ต้องตกอยู่ใน
ควำมวิปโยคต่อกำรจำกไปของท้ังสำมพระองค์ผู้
บชู ำในควำมรัก

ท้ำวพิชยั พษิ ณกุ รพิโรธพระเจ้ำยำ่ และทหำร
รับส่ังให้ประหำรชีวิตทุกคน พระนำงบุญเหลือ
ทรงส่งทูตมำร่วมงำนพระศพกษัตริย์ท้ังสำม ใน
ทส่ี ุดเมอื งสรวงและเมืองสรองก็กลับมำเป็นไมตรี
ต่อกัน

ขอ้ คดิ สอนใจจำกเร่อื ง ลิลติ รพระลอ

เพื่อให้ตระหนกั เหน็ โทษภัยของกิเลสต่ำงๆ ทั้งรัก โลภ
โกรธ หลง ชี้ให้เห็นอำรมณ์และกิเลสของมนุษย์น้ันมี
อำนำจใหญห่ ลวงนัก สำมำรถลิขติ ชีวิตของตนเองได…้
ถ้ำหำกเรำไมร่ ู้เทำ่ ทันอำรมณ…์ ย่อมหลงไปตำมอำนำจ
กิเลสต่ำงๆ …แล้วนำไปสู่กำรทำสิ่งไม่ดี ทำงเส่ือม
และภัยอันตรำยตำ่ งๆมำสูต่ นเองได้

13

เอกสำรอำ้ งองิ

Credit :

http://pspreaw.wixsite.com/thailandliterature/untitled-cqs0

Photo credit :

kroobannok.com/article-23768-นิ ท ำ น พื้ น บ้ ำ น ….
พระลอ.htmloknation.net/blog/vana/2008/07/08/entry-1

http://gotoknow.org/file/thaipoet/twoprincesses.JPG รปู ภำพเพมิ่ เติมจำก

https://www.gotoknow.org/posts/564295 14

http://pralor.thaiderm.com/lor3.htm
http://pralor.thaiderm.com/lor4.htm
https://th.pngtree.com/

เอกสำรอ้ำงองิ ทัง้ หมดสบื ค้นเมอื่ วนั ท่ี 26 สิงหำคม 2564

ตำนำน “พระลอ” เสนห่ ต์ อ้ งมนตข์ องหญงิ สำวและโศกนำฏกรรม
แห่งควำมรกั .....