ผู้เขียน	ดร.อภิวัฒน์ จ่าตา
เผยแพร่	วันอาทิตย์ที่ 17 ธันวาคม พ.ศ.2566

Black Pellet เชื้อเพลิงชีวมวล เกษตรกรไม่ต้องเผา เปลือก ซัง ข้าวโพด มีราคา ที่จั่วหัวไว้อย่างนี้ มันเกี่ยวกับเกษตรกรอย่างไร ผมจะบอกกล่าวเล่าให้ฟัง เพราะโลกของเราในปัจจุบัน ก่อนที่จะเข้าเรื่องเจ้าเชื้อเพลิงชีวมวล ขอเล่าที่มาที่ไปก่อนครับ โลกใบนี้ต่างถวิลหาพลังงานสีเขียว เพื่อไม่ให้เกิดสภาวะเรือนกระจก ทำให้โลกร้อนขึ้น ฤดูกาลเปลี่ยน หลายอย่างมากมายตามมา ในแต่ละประเทศต่างรณรงค์ให้ใช้พลังงานสะอาด ซึ่งไม่มีคนสนใจสักเท่าไหร่ แต่ล่าสุดในระยะเวลา 10 ปีผ่านมา แต่ละประเทศเริ่มตระหนัก เริ่มหยุดการเผา หยุดการเผาป่า แล้วนำซากวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตรมาแปรเปลี่ยนเป็นพลังงาน ขณะนี้มีโรงงานเริ่มทำกันและอนาคตจะเป็นผลดีต่อพี่น้องเกษตรกรเพื่อปลูกพืชป้อนโรงงาน

เมื่อพลังงานกำลังกลายเป็นทุกสิ่งทุกอย่างที่มนุษย์จำเป็นต้องมี จำเป็นต้องใช้ พลังงานกลายเป็น ยุทธปัจจัยที่มนุษย์ต้องแย่งชิง แสวงหา เพื่อสร้างความได้เปรียบและมีความสำคัญไม่แตกต่างไปจากปัจจัย 4 ที่สำคัญต่อการดำรงชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งพลังงานทดแทน ซึ่งมีชื่อเรียกอย่างไพเราะน่าฟัง เช่น พลังงานสีเขียว พลังงานหมุนเวียน สิ่งเหล่านี้กำลังทวีความจำเป็นสำหรับมนุษย์มากยิ่งขึ้นอย่างรวดเร็วและต่อเนื่องเพื่อให้โลกใบเก่าของเรามีอายุยืนยาวยิ่งขึ้น

เจ้า Black Pellet คือแหล่งพลังงานทางเลือกใหม่แห่งอนาคตที่ยั่งยืน พลังงานเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่มีความสำคัญต่อการขับเคลื่อนและพัฒนาประเทศ ที่ผ่านมาประเทศไทยต้องเผชิญกับวิกฤตปัญหาการขาดแคลนพลังงานอยู่หลายครั้งเนื่องจากพลังงานเชิงพาณิชย์ เช่น พลังงานฟอสซิลและปิโตรเลียมที่ผลิตได้เองนั้นไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้ภายในประเทศ การผลิตเชื้อเพลิงชีวภาพจากวัสดุชีวมวลที่มีอยู่ในท้องถิ่นจึงเป็นทางเลือกที่มีความสำคัญเพื่อใช้ทดแทนพลังงานจากฟอสซิล เนื่องจากแหล่งพลังงานใหม่เหล่านี้ก่อให้เกิดผลดีในด้านการใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เกิดประโยชน์สูงสุด และเป็นทางเลือกของพลังงานทดแทนที่เหมาะสมกับลักษณะชุมชนของประเทศไทย อีกทั้งช่วยลดผลกระทบต่อสภาพสิ่งแวดล้อมโดยรวมจากปัญหาการใช้พลังงานจากแหล่งเดิมที่มีแต่จะหมดลงทุกวัน

Black Pellet คืออะไรกันแน่ มันคือ เชื้อเพลิงชีวมวลอัดเม็ดสีดำ หรือ Black Pellet คือ เชื้อเพลิงชีวภาพอีกประเภทหนึ่งที่อยู่ในรูปของของแข็ง มีลักษณะเป็นเม็ดทรงกระบอก ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร ได้มาจากกระบวนการลดขนาด อบแห้ง และอัดมวลชีวภาพให้เป็นรูปแบบเม็ด ชีวมวลที่ใช้ทำ Black Pellet อาจได้จากเศษไม้ ของเหลือใช้ทางการเกษตร เช่น ฟางข้าว ชานอ้อย เหง้ามันสำปะหลัง ซังข้าวโพด แม้กระทั่งเปลือกทุเรียน รวมถึงเศษไม้เหลือจากโรงเลื่อย เช่น ขี้เลื่อย ปีกไม้ และวัสดุที่เหลือจากการเก็บเกี่ยว เช่น กิ่งไม้เล็กๆ และยังรวมถึงไม้ที่ได้จากการโค่นต้นไม้ที่ยืนต้นตายมาผลิตเป็น Black Pellet เพื่อนำไปใช้งานในรูปแบบต่างๆ โดย Black Pellet จะมีคุณสมบัติทางด้านเชื้อเพลิงดีกว่าไม้พลังงานชิ้นไม้สับ (Wood Chip) และเชื้อเพลิงอัดเม็ด (Wood Pellet) ประเภทอื่น Black Pellet จึงถือเป็นพลังงานหมุนเวียนที่สามารถใช้ทดแทนการใช้ถ่านหินได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แล้วกระบวนการผลิต Black Pellet ทำอย่างไร กระบวนการผลิต Black Pellet จะเริ่มจากการนำเศษไม้หรือวัสดุชีวมวลอื่นๆ ที่เหลือใช้จากภาคการเกษตรไปเข้าเครื่องสับเพื่อย่อยขนาดให้เล็กลง จากนั้นจะเข้าสู่กระบวนการลดความชื้นด้วยเครื่องอบเพื่อลดความชื้นของวัตถุดิบให้เหลือน้อยกว่าร้อยละ 15 เพื่อให้วัตถุดิบมีความชื้นที่เหมาะสมกับกระบวนการอัดแท่ง จากนั้นเมื่อได้วัตถุดิบที่มีค่าความชื้นที่เหมาะสมแล้ว จึงนำวัตถุดิบไปให้ความร้อนที่อุณหภูมิราว 270-310 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 10 นาทีถึง 3 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับผู้ผลิตและเทคโนโลยีของผู้ผลิต และป้อนเข้าสู่กระบวนการอัดแท่งให้มีขนาดตามต้องการ

จากนั้นจึงนำวัตถุดิบเข้าสู่กระบวนการระบายความร้อน และกระบวนการบรรจุลงบรรจุภัณฑ์เพื่อนำไปใช้งานหรือจำหน่ายต่อไป โดยกระบวนการเหล่านี้เป็นการปรับปรุงคุณสมบัติของ Black Pellet เช่น ค่าความร้อน ขนาด ความชื้น ความหนาแน่นให้เหมาะสมต่อการนำไปใช้เป็นเชื้อเพลิงนั่นเอง คุณสมบัติเด่นของ Black Pellet คือ การเป็นเชื้อเพลิงที่มีค่าความร้อนสูงกว่าเชื้อเพลิงประเภทอื่น หรือใกล้เคียงค่าความร้อนของถ่านหิน เนื่องจากมีค่าความชื้นต่ำ มีปริมาณสารระเหยที่น้อยกว่า จึงปลอดภัยในการใช้งานมากกว่า และสามารถจัดเก็บไว้ได้เป็นเวลานานโดยไม่มีปัญหาเรื่องศัตรูเนื้อไม้และความชื้น และด้วยขนาดที่เล็กจึงช่วยลดค่าใช้จ่ายในการขนส่งอีกทางหนึ่งด้วย สำหรับคุณสมบัติของ Black Pellet มีดังนี้ ค่าความชื้น (wt%): 1-5 ค่าความร้อน (LHV, MJ/kg): 18-22 สารระเหย (wt%, db): 55-80 ปริมาณคาร์บอนคงตัว (wt%, db): 22-35 ความหนาแน่นรวม (kg/l): 0.65-0.80 พลังงานต่อหน่วย (GJ/m3): 12-19 คุณสมบัติในการดูดซับความชื้น: ปานกลางการย่อยสลายทางชีวภาพช้า ความสอดคล้องของส่วนประสมผลิตภัณฑ์สูง ค่าใช้จ่ายในการขนส่งต่ำ

การใช้ประโยชน์จาก Black Pellet โดยทั่วไปแล้ว Black Pellet จะถูกนำมาใช้เพื่อทดแทนถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติ หรือฟอสซิลในอุตสาหกรรมที่มีการใช้งานหม้อไอน้ำอุตสาหกรรม หรือกระบวนการผลิตของโรงงานประเภทต่างๆ หรือใช้เผาไหม้ร่วมกับเชื้อเพลิงอื่น เช่น ถ่านหินหรือชีวมวล เพื่อลดการใช้ถ่านหินในอุตสาหกรรมบางประเภทเนื่องจากมีค่าความร้อนสูง นอกจากนี้ ยังสามารถใช้เป็นเชื้อเพลิงเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าจากระบบหม้อต้มไอน้ำ รวมถึงการให้ความร้อนภายในที่อยู่อาศัยและการหุงต้ม อีกทั้งยังนำมาใช้แทนชีวมวลอื่นที่มีค่าความร้อนต่ำที่จำเป็นต้องใช้เชื้อเพลิงชีวมวลในปริมาณที่สูง ส่งผลให้การใช้ black pellet สามารถช่วยลดต้นทุนการผลิตและค่าใช้จ่ายในการผลิตความร้อนให้กับภาคอุตสาหกรรม ข้อดีอีกประการหนึ่งของ black pellet คือค่าใช้จ่ายในการขนส่งต่อปริมาณต่ำกว่า เมื่อเทียบกับการขนส่งชีวมวล เนื่องจากมีความหนาแน่นสูงกว่า Black Pellet จึงเป็นแหล่งพลังงานทางเลือกใหม่แห่งอนาคตที่ยั่งยืนอย่างแท้จริง