ผู้เขียน	สุรเดช สดคมขำ
เผยแพร่	วันศุกร์ที่ 13 ตุลาคม พ.ศ.2560

เกาะพะงัน เป็นเกาะที่อยู่ในอ่าวไทยในจังหวัดสุราษฏร์ธานี โดยเกาะตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศ เป็นแหล่งท่องเที่ยวขึ้นชื่อสำหรับนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศก็ว่าได้ นอกจากเกาะพะงันจะเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สวยงามแล้ว มะพร้าวที่ปลูกบนเกาะแห่งนี้ก็มีรสชาติและความอร่อยเป็นเอกลักษณ์ไม่แพ้กัน

คุณสฤษดิ์ โชติช่วง ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสวนมะพร้าวเกาะพะงัน ให้ข้อมูลว่า มะพร้าวที่ปลูกภายในเกาะพะงันเป็นการปลูกแบบระบบอินทรีย์ โดยทุกคนในชุมชนมีส่วนร่วมกันในการดูแลแบบพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน ซึ่งได้มีการจัดแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับการกำจัดแมลงศัตรูพืชในแบบธรรมชาติ คือ การใช้แตนเบียนในการช่วยกำจัดหนอนหัวดำ

“ในส่วนของอำเภอเกาะพะงัน จะเน้นปลูกมะพร้าวในระบบอินทรีย์ทั้งหมด คือจะไม่มีเรื่องการใช้เคมีเข้ามาเกี่ยวข้อง เรามีนโยบายในเรื่องของมะพร้าวจีไอ(GI) ที่เป็นสินค้าคุ้มครองทางสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ที่ได้ขึ้นทะเบียนกับกรมทรัพย์สินทางปัญญา และมะพร้าวเกาะพะงันของเรายังได้มาตรฐานอินทรีย์จากกรมวิชาการเกษตรอีกด้วย เราจึงให้มะพร้าวของที่นี่เป็นพืชเอกลักษณ์ และเป็นพืชเศรษฐกิจที่ควบคู่ไปกับการท่องเที่ยวของเกาะพะงันอย่างยั่งยืน” คุณสฤษดิ์ กล่าว

ทั้งนี้ คุณสฤษดิ์ ยังบอกอีกด้วยว่ามะพร้าวเปรียบได้กับชีวิตของคนเกาะพะงัน โดยได้มีกุศโลบายที่สร้างกันในชุมชนมาอย่างช้านาน ในเรื่องการปลูกฝังให้ทุกคนบนเกาะพะงันมีใจรักในมะพร้าวที่เป็นอาชีพสืบทอดกันมา จะช่วยให้ทุกคนรักบ้านเกิดไม่ลืมรากเง้าของตนเอง โดยให้มะพร้าวเป็นมะพร้าวคู่บารมีหรือที่เรียกว่า “มะพร้าวฝังรก”

“สมัยก่อนเวลาทำคลอดจะใช้หมอตำแย เมื่อคลอดลูกแม่เด็กอยู่ไฟแบบสมัยโบราณเสร็จแล้ว ก็จะนำรกของทารก มาทำการฝังในดินและก็จะนำต้นมะพร้าวไปปลูกอยู่บนรกนั้น จะเรียกกันว่ามะพร้าวฝังรก เพื่อเป็นสิ่งบ่งบอกให้กับเจ้าของรกนั้นว่า ถ้าเห็นมะพร้าวเจริญเติบโตดี ก็จะเปรียบเสมือนเจ้าของรกก็จะมีความเจริญรุ่งเรือง เพื่อย้ำเตือนให้เห็นว่า อย่าได้ลืมถิ่นฐานบ้านเกิดของเรา ที่ได้ฝั่งรกรากไว้ที่นี่แล้ว มีรากเง้าอยู่ที่นี่ ซึ่งทุกวันนี้ก็ยังมีการทำแบบนี้กันอยู่ โดยใครที่ต้องการรกก็จะติดต่อขอกับทางโรงพยาบาลไว้ เพื่อนำมาทำในวิธีแบบนี้ต่อๆ กันไป” คุณสฤษดิ์ บอกถึงกุศโลบายของท้องถิ่นที่ทำสืบทอดกันมา

เมื่อต้นมะพร้าวของเจ้าของรกเจริญเติบโต คุณสฤษดิ์ บอกว่า ผู้เป็นเจ้าของก็จะมาดูแลอยู่สม่ำเสมอ เพราะถือว่าเป็นมะพร้าวประจำตัว ทุกคนที่มีมะพร้าวประจำตัวก็จะหมั่นดูแลต้นมะพร้าวของต้นให้เจริญงอกงามอยู่เสมอ ซึ่งทุกคนในชุมชนในเวลานี้ก็ยังมีการบอกและเล่าถึงเรื่องนี้ให้กับเด็กยุคหลังๆ ได้ฟังอยู่เสมอ

จากกุศโลบายของชุมชนชาวเกาะพะงันที่ได้สืบสานกันในครั้งนี้ จึงทำให้ชาวบ้านที่ปลูกมะพร้าวในเกาะพะงันมีความเข้มแข็ง และสามารถฝ่าฟันอุปสรรคที่ประสบพบเจอไปพร้อมกันทั้งชุมชน โดยที่ไม่มีใครหรือคนใดคนหนึ่งต้องเดินตามอยู่ข้างหลังในการก้าวเดินต่อไปข้างหน้า เพื่อให้ทุกคนมีรายได้และความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น จนมีคำพูดที่ชินปากที่ใช้พูดกันว่า “มะพร้าว คือ ชีวิต” สื่อความหมายว่า ตั้งแต่เกิดจนตายมะพร้าวก็เข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องในชีวิตทั้งสิ้นของชาวเกาะพะงัน คือ เมื่อเกิดก็มีมะพร้าวฝังรกที่เป็นจุดเริ่มต้น และเมื่อตายก็ยังไม่พ้นที่จะต้องใช้น้ำมะพร้าวมาใช้ชำระล้างร่างกายของศพ จึงเป็นสิ่งที่ประจักษ์ชัดแน่แท้ว่ามะพร้าวเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตของทุกคนที่อยู่บนเกาะพะงัน โดยที่มะพร้าวไม่ได้เป็นเพียงต้นไม้ที่สร้างรายได้ แต่ยังเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็งและทุกคนบนเกาะมีใจรักบ้านเกิดอย่างแท้จริง