More Related Content
Similar to สารานุกรม (20)
More from Srion Janeprapapong (9)
สารานุกรม
- 1. จัดทาโดย
อาจารย์ศรีอร เจนประภาพงศ์
สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา คณะมนุษยศาสตร์
มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย
2555
- 3. ความหมาย:
* เป็น Reference Resources ประเภทหนึ่ง
* ให้ ความรู้ & สารสนเทศทั่วไป/ เชิงวิชาการ อย่างกว้างขวาง ทุกเรื่อง/
ทุกสาขาวิชา
* เรื่องเกี่ยวกับ บุคคล สถานที่ เหตุการณ์ องค์กร สถาบัน นวกรรมต่าง ๆ
- 4. ความหมาย: (ต่อ)
* Ex. - ประวัติ ลักษณะ & การสร้าง Thesaurus - World War I, II
- World Bank - Language - กีฬาคาราเต้
- คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส - Valentine Day - พระแก้วมรกต
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย - Coconut - Hawaii ฯลฯ
* แต่ละเรื่องให้รายละเอียด: ความหมาย ลักษณะ ประวัติ สถานภาพปัจจุบัน
ข้อมูลสถิติ ภาพประกอบ ฯลฯ
(แตกต่างไปตามเนื้อหาของแต่ละเรื่อง)
* เขียนในรูปบทความ (มีทั้งขนาดสั้น & ยาว ถ้าบทความยาวจะมีสารบัญ & บรรณานุกรม)
* จุดมุ่งหมาย: ให้ความรู้พนฐานเรื่องใดหนึ่ง, จุดเริ่มต้นการค้นหาเรื่องใดหนึ่ง
ื้
* จัดเรียงเนื้อหา: 1) ตามลาดับอักษรของเรื่อง 2) ตามหัวข้อวิชา
- 6. ประโยชน์: (ต่อ)
2. ตอบคาถามที่ต้องการข้อมูลพอสังเขป ซึ่งเป็นคาอธิบายเกี่ยวกับเรื่องนั้นๆ
Ex. - ประวัติความเป็นมาของกาแพงเมืองจีน
- ผลกระทบเกิดจากสงครามโลก ครั้งที่ 2
- ความหมาย & ลักษณะ ของ Digital Libraries
ฯลฯ
- 7. ประโยชน์: (ต่อ)
3. เป็นข้อมูลเบื้องต้นก่อนการทาวิจัย
Ex. ผู้ใช้จะทาวิจัยเรื่อง “ การศึกษาความพึงพอใจของผู้ใช้ต่อการใช้
OPAC”
ค้นข้อมูลจาก Encyclopedia of Library and Information Science
OPAC = ความหมาย ประวัติ ประโยชน์ โครงสร้างการทางาน
Research in LIS = วิธีการสารวจผู้ใช้ + Bibliography
- 22. ประเภท:
ในที่นี้ แบ่งเป็น
1. สารานุกรมทั่วไป (General Encyclopedias)
1.1 สารานุกรมสาหรับผู้ใหญ่ (Adult Encyclopedias)
1.2 สารานุกรมสาหรับเด็ก (Children Encyclopedias )
2. สารานุกรมเฉพาะวิชา (Subject Encyclopedias)
- 23. ประเภท: (ต่อ)
* รวมความรู้ทุกสาขาวิชา สารสนเทศทุกเรื่อง
* เนื้อหากว้าง ๆ ไม่ละเอียดลึกซึ้ง
* กลุ่มผู้อ่านทั่วไป
* แบ่งออกเป็น
1) สารานุกรมสาหรับผู้ใหญ่
2) สารานุกรมสาหรับเด็ก
- 24. ประเภท: (ต่อ)
1.1 Adult Encyclopedias
* ขอบเขตเนื้อหากว้างมาก เพราะ ผู้อ่านหลายกลุ่ม/ ระดับ
* บทความยาว ละเอียดมากกว่าพบในสารานุกรมสาหรับเด็ก
* ภาษา & ศัพท์ยากกว่าพบในสารานุกรมสาหรับเด็ก
* Ex. Encyclopedia Americana , Britannica Online
สารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน ฯลฯ
1.2 Children Encyclopedias
* ขอบเขตเนื้อหาแคบกว่า เพราะกลุ่มผู้อ่านชัดเจน Goal ชัดเจน & แคบกว่า
* บทความสั้นๆ ภาพเยอะ
* ภาษาง่าย ตัวอักษรโต
* Ex. World Book Encyclopedia, สารานุกรมไทยสาหรับเยาวชน โดยพระราช
ประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
- 25. ประเภท: (ต่อ)
2. สารานุกรมเฉพาะวิชา (Subject Encyclopedias)
* รวมความรู้เฉพาะสาขาวิชา + ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับสาขานั้นๆ
* ลักษณะเนื้อหา เขียนโดยละเอียด ลึกซึ้ง ใช้ศัพท์เทคนิค
* กลุ่มผู้อ่าน = นักวิชาการ/นักศึกษาสาขานั้น + ผู้สนใจสาขานั้น
* Ex. Encyclopedia of Library and Information Science
สารานุกรมเศรษฐศาสตร์ สารานุกรมคอมพิวเตอร์
ฯลฯ
- 26. การประเมินค่า :
1. ความน่าเชื่อถือ
* ชื่อบรรณาธิการ/คณะบรรณาธิการ (มี ความรู้ + ความเชี่ยวชาญ มากกว่า 2 สาขาวิชา)
* ผู้เขียนบทความ & ที่ปรึกษา (คุณวุฒิ + ความเชี่ยวชาญ + ประสบการณ์ + ตาแหน่งงาน)
* สานักพิมพ์ (ความมีชื่อเสียง) (เช่น Grolier World Book ราชบัณฑิตยสถาน)
* บทความมีชื่อผู้เขียนกากับหรือไม่ ชื่อเต็ม/ ชื่อย่อ มีบัญชีรายชื่อ? อยู่ไหน?
* มีบรรณานุกรมประกอบบทความหรือไม่? (โดยเฉพาะบทความสาคัญ ๆ) อยู่ไหน?
- 27. การประเมินค่า: (ต่อ)
2. วัตถุประสงค์ & ขอบเขตเนื้อหา
* รวบรวมความรู้ทุกสาขาวิชา หรือ เฉพาะวิชา
ดูความครอบคลุม / ความลึกซึ้งของเนื้อหา
* เนื้อหา สมบูรณ์ ครบถ้วน ถูกต้อง ทันสมัย
* นาเสนอข้อมูลอย่างเป็นกลาง (ความเชื่อทางศาสนา การทาแท้ง สิทธิสตรี)
* อ่านเข้าใจง่าย เป็นเหตุเป็นผล
* เหมาะกับระดับผู้อ่าน
- 28. การประเมินค่า: (ต่อ)
3. ความสะดวกรวดเร็วในการค้นหาข้อมูล
* หนังสืออ้างอิง
- การจัดเรียงเนื้อหา (แบบตามลาดับอักษรของเรื่อง หรือ แบบหัวข้อวิชา)
- เครื่องมือช่วยค้นเนื้อหาภายใน (เช่น Volume Guide Guide Word Index)
* ฐานข้อมูล
- วิธีสืบค้น
1. Search
2. Browse
2.1 Index (ชื่อเรื่องบทความ คาสาคัญจากเนื้อหาบทความ)
2.2 ตามลาดับอักษรของชื่อเรื่องบทความ
2.3 Subject (หัวข้อเรื่อง)
- เทคนิคการสืบค้น (เช่น Boolean Logic Wildcard Phrase Search)
- 31. การประเมินค่า: (ต่อ)
4. รูปแบบ (Format)
* Reference Books = ภาพประกอบ (ชัดเจน เหมาะสม ตรงเรื่อง)
การวางหน้ากระดาษ (เป็นคอลัมน์)
ตัวพิมพ์ (หลายขนาด คมชัด)
เย็บเล่มทนทาน
* Databases = เป็น Multimedia น่าสนใจ หน้าจออ่านง่าย เป็น Hypertext
เสียงชัดเจน ดูข้อมูลแบบทั้งหมด/ บางส่วนได้
Print/ Save/Mail ได้
5. ลักษณะพิเศษ ห้องสมุดยังไม่มีชื่อเรื่องนั้น มีส่วนพิเศษที่ไม่มีในสารานุกรมชื่ออื่น
- 32. การประเมินค่า: (ต่อ)
6. นโยบายการปรับปรุงเนื้อหาให้ทันสมัย
* มี / ไม่มี ถ้ามี --> ปรับปรุงเพิมเติม 5-10 % ต่อปี, ทุกเดือน…, ลักษณะใด
่
* รักษามาตรฐานเดิม (การจัดเรียงเนื้อหา แบบแผนการนาเสนอ)
* Reference Books = หนังสือรายปีของสารานุกรม
* Databases = บ่อยครั้งมากกว่า Reference Books
7. เปรียบเทียบกับชุดที่มีเนื้อหาคล้ายกัน
ดู ---> เนื้อหา สานักพิมพ์ ราคา สถิติข้อมูลใหม่ๆ ฯลฯ
- 33. สารานุกรมที่ควรรู้จัก:
1) สารานุกรมชื่อเรื่องนั้นเป็นสารานุกรมประเภทใด
2) สารานุกรมชื่อเรื่องนั้น มีขอบเขตเนื้อหาอะไร
(รวบรวมข้อมูลอะไรบ้าง +ให้รายละเอียดอะไรบ้าง)
- 34. การใช้สารานุกรมในการตอบคาถาม:
1. ดูคาถามว่าควรใช้สารานุกรมประเภทใด -----> ชื่อเรื่องใด ตอบ
* ถ้าเป็นคาถามทั่วไป + ต้องการข้อมูลพอสังเขป เช่น
กีฬาฟุตบอล กาเนิดพระเยซู ------> ใช้ ? ตอบ
* ถ้าเป็น เรื่องเฉพาะสาขา + ต้องการ ข้อมูลละเอียดลึกซึ้ง
DNA กฎหมายระบบโทรคมนาคม ------> ใช้ ? ตอบ
2. กาหนดหัวเรื่อง หรือ คาสาคัญ (Keyword) เพื่อการค้นหาตัวเล่ม, ตัววัสดุ/ สื่อ, URL
3. ค้นหาเรื่องที่ต้องการ * Reference Books ใช้ Index, เปิดดูเรื่อง
* Databases ใส่คาค้น ค้นตามหมวดหมู่ ค้นจากคลังคา
4. ถ้าค้นหาประวัตบุคคล * ชาวไทย (ชื่อ และนามสกุล)
ิ
* ชาวต่างประเทศ (นามสกุล และชื่อต้น)
- 35. สรุปขั้นตอนการค้นหาสารสนเทศจากสารานุกรมในห้องสมุดเพื่อตอบคาถาม
ที่ผู้ใช้ต้องการแผนที่การเดินทางของคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (ผู้ค้นพบทวีป
อเมริกา)
1. พิจารณาจากคาถามว่าผู้ใช้ต้องการแผนที่การเดินทางของคริสโตเฟอร์
โคลัมบัส (ผู้ค้นพบทวีปอเมริกา) ต้องใช้ Encyclopedia Americana ช่วย
ในการตอบเพราะเป็นประวัติศาสตร์ของประเทศอเมริกา
2. กาหนดหัวเรื่องเพื่อค้นหา Encyclopedia Americana
เนื่องจากเป็นสารานุกรมทั่วไป จึงกาหนดหัวเรื่องเป็น
Encyclopedias and dictionaries
3. เมื่อพบ Encyclopedia Americana ให้จดเลขเรียกหนังสือไปหาหนังสือที่
ห้องอ้างอิง
4. ค้นหาเรื่องที่ต้องการโดยเปิดดูทเี่ รื่องคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ที่ตัวอักษร C
หรือใช้ Index เล่มที่ 30 ช่วยค้น.
