สารดูดความชื้นหรือสารกันชื้น คือสารต่างๆ ที่สามารถดูดความชื้นเข้าไปเก็บไว้ในตัวเองได้ สารดูดความชื้น มีหลายชนิด แบ่งออกเป็น 3 ประเภทได้ดังนี้
1. สารดูดความชื้น ซิลิก้าเจล (Silica Gel)
ซิลิก้าเจลคือ สารสังเคราะห์ที่สกัดจากทรายขาวผสมกรดกำมะถันมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า ซิลิกอน ไดออกไซด์ (Silicon Dioxide) มีลักษณะเป็นเม็ดกลม โดยทั่วไป ซิลิก้าเจล จะมีลักษะณะเป็นโพรง มีรูพรุน ทำให้มีพื้นผิว ที่ใช้ในการดูดความชื้นเป็นจำนวนมาก ประมาณ 800 ตารางเมตรต่อน้ำหนัก 1 กรัม หรือประมาณ 35-40 % ของน้ำหนักตัวเอง
ซิลิก้าเจล (Silica Gel) มี 4 ชนิดคือ
ชนิดเม็ดสีขาว (White Silica Gel)
มีคุณสมบัติในการดูดความชื้นประมาณ 35-40% ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางแต่ละเม็ดประมาณ 2-5 มิลลิเมตร
ชนิดเม็ดสีน้ำเงิน (Blue Silica Gel)
มีคุณสมบัติในการดูดความชื้นเหมือนกับเม็ดขาว ทุกประการ เพียงแต่มีการเพิ่มสารพิเศษเพื่อ เพิ่มประสิทธิภาพ ในการตรวจวัด ปริมาณความชื้นที่กักเก็บไว้ในเม็ด ทำให้ผู้ใช้รู้ว่ามีการเก็บความชื้นไว้ในปริมาณเท่าไร โดยจะแสดงเป็นสีน้ำเงินและสีชมพู หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งว่า เม็ดเป็นสีน้ำเงิน หมายความว่า สารดูดความชื้นนั้นยังไม่ได้ใช้งานหรือไม่ทำงานนั่นเอง ส่วนเม็ด ที่เป็นสีชมพูหรือสีม่วงอ่อน แสดงว่าหมดอายุในการใช้งาน ควรเปลี่ยน สารดูดความชื้นใหม่
ชนิดเม็ดสีส้ม (Orange Silica Gel)
มีคุณเหมือนกับชนิดสีน้ำเงินทุกประการ ต่างตรงที่ สีที่ใช้เป็นสีจากธรรมชาติ เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การทำงาน จะเปลี่ยนจากสีส้ม เป็นสีเขียวเข้ม เหมาะสำหรับการใช้งาน กับผลิตภัณฑ์ ที่เน้นในด้านสิ่งแวดล้อมเป็นพิเศษ ซิลิก้าเจลชนิดนี้ยังไม่ได้รับความนิยมในเมืองไทยมากนัก เนื่องจากมีราคาค่อนข้างสูง ในอนาคตจะนำมาใช้ทดแทน ซิลิก้าเจลที่เป็นสีน้ำเงิน
ชนิดเม็ดทราย (Silica Sand)
มีคุณสมบัติในการดูดความชื้นเหมือนกับเม็ดใสทุกประการแตกต่างกันที่ ขนาดของเม็ดของสาร ซึ่งสารดูดความชื้น ชนิดเม็ดทราย จะมีขนาดประมาณ 1 มิลลิเมตร
2. สารดูดความชื้นจากธรรมชาติ ( Natural Clay)
ผลิตจากดินไดอะตอมเมเชียล เอิธ์ท (ดินเบา) มีลักษณะคล้ายกรวดขนาดเล็กสีเทา หรือสีน้ำตาล ผ่านกระบวนการผลิตอย่าง
พิถีพิถัน จึงทำให้ ดิน Natural Clay มีประสิทธิภาพในการดูดความชื้นได้สูง เนื่องดิน Natural Clay เป็นสารจาก
ธรรมชาติ จึงไม่ก่อให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม ภายในอนูของ Natural Cla y มีรูพรุนนับล้าน ๆ รู ทำให้มีประสิทธิภาพ
ในการดูดซับ และเก็บกักน้ำ ไว้ได้มากกว่า มีประสิทธิภาพ ในการดูดความชื้นได้ ประมาณ 35-40 % ของน้ำหนักตัวเอง มีความเร็วในการดูดและคายความชื้นต่ำกว่าซิลิก้าเจล ทำให้ ดิน Natural Clay เหมาะสำหรับใช้ในงานที่ต้องใช้ระยะเวลา นาน ๆ เช่นการส่งสินค้าระหว่างประเทศ
3. สารดูดความชื้นชนิดอื่น ๆ ที่มีประสิทธิภาพในการดูดความชื้นต่ำกว่า 30 %
แคลเซี่ยมอ๊อกไซด์ (Calcium Oxide, CaO) บางครั้งเรียกว่าหินปูน (Caustic Lime / Quick Lime) มีลักษณะเป็นผงสีขาว เป็นสารที่มีคุณสมบัติ ในการดูดความชื้น ประมาณ 28 % ของน้ำหนัก ตัวเอง สารชนิดนี้ มีคุณสมบัติเด่น ในการดูดความชื้น ที่ความชื้นสัมพัทธ์ต่ำ และ มีอัตราการคาย ความชื้นที่ต่ำ เช่นเดียวกับ โมเลกุลลาร์ ซีฟ อย่างไรก็ตาม ความเร็ว ในการดูดความชื้น ค่อนข้างช้า เมื่อเทียบกับ สารชนิดอื่นๆ เมื่อมีการดูดความชื้น จนกระทั่งอิ่มตัว จะกลายเป็น สารกึ่งเหลว (Swell) คล้ายแป้งละลายน้ำข้น ๆ สารดูดความชื้นประเภทนี้ มีคุณสมบัติในการกัดกร่อนสูง ดังนั้น บรรจุภัณฑ์ของ สารดูดความชื้น ประเภทนี้ ต้องป้องกันไม่ให้สารดูดความชื้น หลุดรอดออกมาได้โดยเด็ดขาด
โมเลกุลลาร์ ซีฟ (Molecular Sieve)
บางครั้งเรียกว่า Synthetic Zeolite เป็นสารสังเคราะห์ ที่มีคุณสมบัติในการดูดความชื้น ที่ดีมากๆ ภายใต้ ความชื้นสัมพัทธ์ รอบข้าง ในระดับต่ำ (10%-30%) โดยมีประสิทธิภาพ ในการดูดความชื้น ประมาณ 22% ของน้ำหนักตัวเอง ครงสร้างพิเศษ ทำให้โมเลกุลลาร์ ซีฟ มีพื้นผิวสัมผัส ประมาณ 700-800 ตารางเมตร ต่อ 1 กรัม และ มีแรงดึงดูดความชื้น ที่สูงมาก
ข้อดีดังกล่าว ทำให้ปัญหา การคายความชื้น น้อยกว่าซิลิกา เจล และ มอนต์โมริลโลไนต์ เคลย์ เมื่ออุณหภูมิรอบข้างสูงขึ้น อย่างไรก็ตาม โมเลกุลลาร์ ซีฟ ยังไม่ได้รับ การรับรอง จากหน่วยงาน ของรัฐ ในการใช้งาน กับ อาหารและยา จึงทำให้สารชนิดนี้ ยังไม่แพร่หลายมากนัก
แคลเซียม ซัลเฟต (Calcium Sulfate, CaSo4)
เป็นสาร ที่ได้จากแร่ยิปซั่ม โดยมีคุณสมบัติ ในการดูดความชื้น ค่อนข้างต่ำประมาณ 10% ของน้ำหนักตัวเอง เป็นสารที่ คงสถานะได้ดี ไม่เป็นพิษ และ ไม่กัดกร่อน