1 พ.ค. 2022 เวลา 05:00 • ธุรกิจ
ส่องอนาคตตลาดอาหารสำเร็จรูปของจีน
อาหารสำเร็จรูปคืออาหารที่ผ่านกระบวนการเปลี่ยนแปลงสภาพของวัตถุดิบให้เป็นผลิตภัณฑ์ อาหารที่สามารถรับประทานได้ทุกที่ทุกเวลา เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อาหารกระป๋อง เครื่องดื่ม โจ๊ก เกี้ยวแช่แข็ง บัวลอยแช่แข็ง เป็นต้น
โดยปัจจุบันในตลาดจีนสามารถแบ่งอาหารสำเร็จรูปออกเป็น 5 ประเภท ได้แก่
(1) อาหารพร้อมรับประทาน เช่น ขนมปัง เค้ก
(2) อาหารแช่แข็ง
(3) บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป
(4) อาหารกระป๋อง
(5) อาหารปรุงสำเร็จรูป เช่น อาหารพร้อมภาชนะอุ่นร้อนได้เอง
ซึ่งหลายปีที่ผ่านมานี้ อุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูปได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลจีนเป็นอย่างมาก สะท้อนได้จากการที่รัฐบาลได้ออกนโยบายสนับสนุนการพัฒนานวัตกรรมใหม่ของอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูปอย่างต่อเนื่อง เช่น มาตรฐานความปลอดภัยสำหรับผลิตภัณฑ์อาหารพร้อมภาชนะอุ่นร้อนเองได้ การปฏิรูปนโยบายเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงด้านอาหารในประเทศ เป็นต้น จึงส่งผลให้ผู้ประกอบการจีนมีสภาพแวดล้อมที่ดีสำหรับการผลิต และพัฒนาอุตสาหกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
อุตสาหกรรมการผลิตอาหารสำเร็จรูปของจีนเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยในปี ค.ศ. 2019 ยอดขายอาหารสำเร็จรูปในจีนมีมูลค่า 450,000 ล้านหยวน หรือประมาณ 2.36 ล้านล้านบาท โดยเฉพาะ ผลิตภัณฑ์อาหารพร้อมภาชนะอุ่นร้อนเองได้ หรือที่ชาวจีนมักเรียกว่า หม้อไฟอุ่นร้อนได้เอง ก๋วยเตี๋ยวหอยหวาน พริกเสฉวน หรือภาษาจีนเรียกว่าหลัวซือเฝิ่น (螺蛳粉) และก๋วยเตี๋ยวเย็นที่ล้วนแต่ได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน ทำให้ตลาดอาหารสำเร็จรูปมีมูลค่าขยายตัวเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และคาดว่าในปี ค.ศ. 2022 ยอดขายอาหารสำเร็จรูปในจีนจะมีมูลค่าถึง 516,000 ล้านหยวน หรือประมาณ 2.73 ล้านล้านบาท (อัตราแลกเปลี่ยน 1 หยวน เท่ากับ 5.3 บาท)
ซึ่งตัวอย่างของผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูปที่ได้รับความนิยมอย่างเห็นได้ชัดในตลาดจีน เช่น ผลิตภัณฑ์อาหารแช่แข็งแบบเร่งด่วน (Quick Frozen Food) โดยเฉพาะในปี ค.ศ. 2020 ในช่วงที่มีการแพร่ระบาดของโรค COVID – 19 พบว่ามีความต้องการอาหารแช่แข็งแบบเร่งด่วนมากขึ้น ขณะที่ข้อมูลสถิติในปี ค.ศ. 2019 พบว่ามูลค่าของตลาดอาหารแช่แข็งแบบเร่งด่วน (Quick Frozen Food) มีมูลค่า 140,000 ล้านหยวน หรือประมาณ 742,000 ล้านบาท และคาดว่าในปี ค.ศ. 2022 จะมีมูลค่าสูงถึง 190,000 ล้านหยวน หรือประมาณ 1.01 ล้านล้านบาท โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์อาหารแช่แข็งประเภทบะหมี่ข้าวแช่แข็ง และเครื่องปรุงรสหม้อไฟแช่แข็งที่ครองส่วนแบ่งตลาดสูงสุด 2 อันดับแรกที่ร้อยละ 52.4 และ 33.3 ตามลำดับ
ตลาดจีนมีอาหารสำเร็จรูปหลากหลายประเภท และล้วนได้รับความนิยมจากผู้บริโภคอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งมีนโยบายสนับสนุนการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารสำเร็จรูปจากรัฐบาลอย่างเป็นรูปธรรม แต่อย่างไรก็ดี การเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจและสังคมจีนในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา อาจทำให้พฤติกรรมและ ความต้องการในการบริโภคอาหารสำเร็จรูปของชาวจีนเปลี่ยนแปลงไปเช่นกัน ดังนั้นจึงมีการคาดการณ์แนวโน้มการพัฒนา และอนาคตของอุตสาหกรรมอาหารสำเร็จรูปของจีนที่สำคัญ สรุปได้ดังนี้
1) ความเข้มงวดด้านความปลอดภัยของอาหารทำให้อุตสาหกรรมอาหารสำเร็จรูปจะได้รับการพัฒนาได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยสืบเนื่องจากระดับคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
ทำให้ผู้บริโภคชาวจีนหันมาให้ความสำคัญต่อความปลอดภัยด้านอาหารมากขึ้น ในขณะที่รัฐบาลจีนก็ได้มีการปรับปรุงกฎระเบียบด้านความปลอดภัยของอาหารอย่างต่อเนื่อง ด้วยการกำหนดมาตรฐานและนโยบายการกำกับดูแลการผลิต และควบคุมการขยายตัวของอุตสาหกรรมอย่างเข้มงวด ทำให้บริษัทผู้ผลิตอาหารสำเร็จรูปที่ไม่ได้มาตรฐานถูกกำจัดออกจากอุตสาหกรรม ส่งผลให้ในตลาดเริ่มมีความน่าเชื่อถือและตลาดอาหารสำเร็จรูปของจีนถูก ยกระดับและได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้น ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมให้สามารถเติบโตได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีความมั่นคงมากยิ่งขึ้นตามไปด้วย
2) พฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนแปลงและกลุ่มผู้บริโภคใหม่ๆ จะช่วยผลักดันให้อุตสาหกรรม อาหารสำเร็จรูปมีโอกาสขยายตัวมากยิ่งขึ้น
โดยเฉพาะเมื่อระดับการพัฒนาของเศรษฐกิจและสังคมจีนมีการเปลี่ยนแปลง ย่อมนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างประชากร และพฤติกรรมการบริโภคที่มีแนวโน้มขึ้นอยู่กับรายได้และความต้องการความสะดวกสบายและความรวดเร็วในชีวิตประจำวันมากขึ้น รวมทั้ง สถานะทางสังคมของผู้บริโภคชาวจีนที่มีแนวโน้มโสดหรือพักอาศัยอยู่คนเดียวเพิ่มขึ้น ทำให้ผู้บริโภคกลุ่มคนหนุ่มสาวเหล่านี้มีความต้องการอาหารที่สะดวก รวดเร็ว และมีคุณภาพต่อชีวิตมากขึ้น โดยเฉพาะผู้บริโภคเพศหญิงที่ถือเป็นผู้บริโภคหลักของอาหารสำเร็จรูป กลุ่มผู้บริโภคที่เกิดระหว่างปี ค.ศ. 1985 – 1989 (พ.ศ. 2528 – 2532) และผู้บริโภคที่เกิดระหว่างปี ค.ศ. 2000 – 2009 (พ.ศ. 2543 – 2552) ได้ถูกจัดกลุ่มว่าเป็นกำลังซื้อสำคัญที่จะผลักดันให้เกิดการเติบโตของอุตสาหกรรมอาหารสำเร็จรูปของจีน
นอกจากนี้ ยังพบว่าในอนาคตอาจจะเกิดผู้บริโภคกลุ่มใหม่ๆ ที่มีพฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนแปลงรวดเร็วมากกว่าปัจจุบัน ที่จะรวมกันเป็นกลุ่มที่ทำให้อุตสาหกรรมอาหารสำเร็จรูปของจีนสามารถขยายตัวเพิ่มขึ้นได้อย่างต่อเนื่องและยังคงเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
3) ช่องทางการจำหน่ายที่หลากหลายส่งเสริมการพัฒนาของอุตสาหกรรมอาหารสำเร็จรูปของจีน ทั้งช่องทางออฟไลน์แบบดั้งเดิม เช่น ซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านค้าสะดวกซื้อ
ในขณะที่ปัจจุบันก็มีช่องทางออนไลน์ผ่านแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซต่างๆ ที่กำลังได้รับความนิยมจากผู้บริโภคทุกเพศทุกวัย ทำให้ผู้บริโภคมีความสะดวกสบายในการเข้าถึงร้านค้าออนไลน์ดังกล่าว นอกจากนี้ ยังมีกลยุทธ์ทางการตลาดที่ส่งเสริมการจำหน่ายผ่านช่องทางออนไลน์ที่สามารถเพิ่มยอดขายได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นคลิปวิดีโอสั้น การถ่ายทอดสด จำหน่ายสินค้า หรือการใช้ KOL ในการรีวิวสินค้าและบริการพร้อมทั้งเชิญชวนให้ผู้บริโภคไปเยี่ยมชม และซื้อสินค้า ณ ร้านค้าออฟไลน์ โดยการมอบส่วนลด แจกของแถม หรือจัดแคมเปญการตลาดในรูปแบบต่างๆ เพื่อดึงดูดผู้บริโภคทั้งสองช่องทางควบคู่กันไป ซึ่งช่วยให้อุตสาหกรรมอาหารสำเร็จรูปของจีนมีโอกาสเติบโตได้อย่างต่อเนื่อง และยังคงรักษากลุ่มผู้บริโภคทั้งสองช่องทางได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ปัจจุบันผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูปของจีนได้รับความนิยม และเป็นที่ต้องการจากผู้บริโภคชาวจีน เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และยังคงมีแนวโน้มขยายตัวเพิ่มขึ้นไม่ว่าจะเป็นอาหารแช่แข็งแบบเร่งด่วน บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ผลิตภัณฑ์อาหารที่มาพร้อมกับภาชนะอุ่นร้อนเองได้ อย่างหม้อไฟ ข้าวพร้อมรับประทาน เป็นต้น ซึ่งความก้าวหน้าของเทคโนโลยีในการแปรรูปอาหารดังกล่าวทำให้วงการอาหารสำเร็จรูปจีนมีแนวโน้มที่จะนำเอานวัตกรรมใหม่ๆ มาพัฒนาอุตสาหกรรมมากยิ่งขึ้น และมีการแข่งขันที่สูง เพื่อให้ผลิตภัณฑ์สามารถตอบสนองความต้องการของตลาดและผู้บริโภคที่มีพฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลาได้อย่างมีประสิทธิภาพแสดงให้เห็นว่าตลาดอาหารสำเร็จรูปของจีนจึงนับเป็นอีกตลาดที่น่าสนใจสำหรับผู้ประกอบการไทยที่
เนื่องจากผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูปของไทยเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพเป็นที่ยอมรับในระดับสากลที่สามารถเทียบเคียงคู่แข่งในตลาดจีนได้ ประกอบกับอาหารไทยก็เป็นที่รู้จักในตลาดจีนอย่างกว้างขวาง ไม่ว่าจะเป็นบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อาหารแช่แข็งประเภทลูกชิ้นหมู ลูกชิ้นปลา ปูอัด แต่อย่างไรก็ดี ยังพบว่าผลิตภัณฑ์อาหารไทยที่มีลักษณะเฉพาะหรือมีคุณภาพระดับพรีเมียมยังไม่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในตลาดจีน ดังนั้น ผู้ประกอบการไทยที่สนใจเข้ามาทำตลาดในจีนควรนำเอาผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูปของไทยมาประชาสัมพันธ์ เพื่อสร้างการรับรู้ และเจาะกลุ่มผู้บริโภคชาวจีนให้รู้จักมากขึ้น โดยเฉพาะการร่วมกับ KOL/ KOC ในการจัดทำสื่อประชาสัมพันธ์ประเภทคลิปวิดีโอสั้น หรือการเขียนบล็อกรีวิว และสร้างเรื่องราวให้แก่สินค้าอาหารของไทย เพื่อดึงดูดความสนใจจากผู้บริโภคชาวจีนยุคใหม่ให้มากขึ้น
นอกจากนี้ การปรับปรุงรสชาติอาหารไทยให้สอดคล้องกับรสนิยมและความชอบของผู้บริโภคชาวจีน แต่ยังคงความเป็นไทยที่ชาวจีนคุ้นเคย ก็จะทำให้อาหารไทยสามารถเข้าไปครองใจผู้บริโภคชาวจีนได้อย่างง่ายดายมากขึ้น ในขณะเดียวกันผู้ประกอบการไทยยังต้องศึกษาและติดตามการเปลี่ยนแปลงของกฎระเบียบการนำเข้าสินค้าอาหารของจีนอย่างใกล้ชิด เพื่อให้สามารถเข้ามาขยายตลาดสินค้าอาหารไทยในจีนได้อย่างถูกต้องผ่านมาตรฐานความปลอดภัยด้านอาหาร และสร้างความเชื่อมั่นต่อสินค้าไทยให้แก่ผู้บริโภคชาวจีน อันจะนำไปสู่การแย่งชิงส่วนแบ่งตลาดอาหารสำเร็จรูปในจีนที่มีการแข่งขันสูงได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมทั้งเติบโตในตลาดจีนได้อย่างมั่นคงและยั่งยืนต่อไป
โฆษณา