เปิดประวัติกีฬาเอเชียนเกมส์ โบว์ลิ่ง

กีฬาโบว์ลิ่งเป็นอีกหนึ่งชนิดกีฬาในร่มที่ได้รับความสนใจจากทั่วทุกมุมโลก และเป็นกีฬาที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนานกว่า 5,000 ปี ซึ่งจากหลักฐานพบว่าชาวอียิปต์โบราณได้มีการเล่นกีฬาชนิดหนึ่ง โดยใช้ลูกหินกลมๆ กลิ้งไปทอยแก่นไม้ให้ล้ม ซึ่งมีลักษณะรูปแบบการเล่นคล้ายกับโบว์ลิ่งในยุคปัจจุบัน

ขณะที่ในเยอรมนีปรากฏหลักฐานว่าเป็นแหล่งกำเนิดของกีฬาโบว์ลิ่ง เพราะเมื่อช่วงปี ค.ศ. 300 มีการเล่นกีฬาชนิดหนึ่งที่เรียกว่า เคเกล (Kegel) ซึ่งเป็นกีฬาส่วนหนึ่งของพิธีกรรมทางศาสนา โดยนักบวชจะโยนลูกบอลให้กลิ้งไปบนทางเดินของโบสถ์ เพื่อเสี่ยงทาย ต่อมา มาร์ติน ลูเทอร์ ผู้ก่อตั้งนิกายปรเตสแตนต์ในศาสนาคริสต์ นักเล่นเคเกลคนสำคัญคนหนึ่งในช่วงศตวรรษที่ 15

ภาพโบว์ลิ่งสมัยยุคอียิปต์โบราณ จาก ancientpages.com

โดยเขามีบทบาทในการวางกฎเกณฑ์การเล่นดังกล่าว ว่าจะต้องมี 9 พิน ซึ่งนั่นทำให้เคเกลเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย ในหลายประเทศในยุโรป เช่น ในอังกฤษมีการดัดแปลงกีฬาทอยแก่นไปเล่นบนสนามหญ้า เรียกว่าลอนโบว์ลิ่ง (Lawn bowling) นอกจากนี้เมื่อคนยุโรปอพยพไปตั้งถิ่นฐานในอเมริกา ก็ได้นำเอากีฬาชนิดนี้เข้าไปเล่นด้วยจนพัฒนารูปแบบมาเป็นกีฬาโบว์ลิ่ง

ในช่วงยุคแรกๆ นิยมเล่นทอยแก่นกันในที่โล่งแจ้ง แต่เรื่อยมาจนถึงช่วงปี 2166 ได้มีการสร้างสถานที่สำหรับเล่นกีฬาดังกล่าวขึ้นเป็นครั้งแรก และถือเป็นจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญที่ถูกนำมาเล่นในที่ร่ม นอกจากนี้แก่นไม้หรือพินก็ได้ถูกเพิ่มขึ้นจากเดิมอีก 1 รวมเป็น 10 พิน จึงเรียกว่า โบว์ลิ่ง ขณะที่ก่อนหน้ามี 9 พิน ก็คือการเล่น เคเกล นั่นเอง

นอกจากนี้ยังพบหลักฐานว่า ชาวโปลิเนเซียนที่มีอารยธรรมเก่าแก่โบราณ และอาศัยอยู่ตามเกาะต่างๆ ในมหาสมุทรแปซิฟิก ก็มีการเล่นอูลาไมกา (Ula Maika) โดยกลิ้งก้อนหินไปให้ถูกเป้าซึ่งตั้งอยู่ห่างออกไป 60 ฟุต เท่ากับระยะจากเส้นฟาวล์ถึงพินหนึ่งของโบว์ลิ่งในปัจจุบันพอดี

สำหรับกีฬาโบว์ลิ่งได้ถูกบรรจุครั้งแรกในการแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์เมื่อปี 2521 ตรงกับเอเชียนเกมส์ครั้งที่ 8 ซึ่งจัดขึ้นที่กรุงเทพมหานคร และในการแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์ ครั้งที่ 18 ปีนี้ ที่ประเทศอินโดนีเซีย กีฬาโบว์ลิ่งจะแข่งขันกันระหว่างวันที่ 22-27 สิงหาคม 2561 ที่เจเอสซี โบว์ลิ่ง เซนเตอร์ เมืองปาเล็มบัง

เจเอสซี โบว์ลิ่ง เซนเตอร์ (ภายจาก detikcom)

การแข่งขันโบว์ลิ่งในศึกเอเชียนเกมส์มีทั้งหมด 6 ประเภท แบ่งเป็นประเภทชาย 3 ประเภท ประเภทหญิง 3 ประเภท ได้แก่ Trios ชาย, Trios หญิง, ทีมชาย, ทีมหญิง, Masters ชาย และ Masters หญิง

การแข่งขันแบบ Trios (ผู้เล่น 3 คนต่อทีม)
– แต่ละประเทศ (หรือสมาพันธ์) ส่งเข้าแข่งขันได้สูงสุด 2 Trios
– ผู้เล่นแต่ละคนจะเล่นทั้งหมด 6 เกม
– แต่ละเกมจะเล่นสลับเลนคู่กันไปตลอด
– คะแนนรวมคิดตามจำนวนพินที่ล้มทั้ง 18 เกม จะเป็นตัวตัดสินผู้ชนะอันดับ 1, 2, 3
– หากมีคะแนนเสมอกัน เหรียญรางวัลจะมอบให้ในลักษณะผู้ได้รับรางวัลร่วมกัน หรือ ผู้ชนะร่วม
– ทีมที่แข่งไม่จบสามารถฟอร์มทีมเพื่อโยนใหม่ให้จบ เพื่อนับคะแนนรวมพิจารณาเข้าไปแข่งขันรอบ Master Final

การแข่งขันแบบทีม
– แต่ละประเทศ (หรือสมาพันธ์) ส่งเข้าแข่งขันได้ 1 ทีม ผู้เล่น 6 คน
– ผู้เล่นแต่ละคนจะเล่นทั้งหมด 6 เกม
– แต่ละทีมจะถูกกำหนดเลนให้เล่น ในแต่ละเกมจะโยนสลับเลนกันไปจนจบ
– คะแนนรวมคิดตามจำนวนพินที่ล้มทั้ง 36 เกม จะเป็นตัวตัดสินผู้ชนะอันดับ 1, 2, 3
– หากมีคะแนนเสมอกัน เหรียญรางวัลจะมอบให้ในลักษณะผู้ได้รับรางวัลร่วม หรือ ผู้ชนะร่วม
– ไม่สามารถเปลี่ยนตัวผู้เล่นได้ระหว่างแข่งขัน
– ทีมที่เล่นไม่จบสามารถฟอร์มทีมเพื่อโยนให้จบ เพื่อนับคะแนนรวมพิจารณาเข้าไปแข่งขันรอบ Master Final

การแข่งขันแบบ Masters
– ผู้เข้าแข่งขัน 16 คน ที่มีคะแนนรวมรวมสูงสุดเรียงตามลำดับ ตามผลการแข่งขันทั้ง 12 เกมที่แข่งในประเภท Trios และ ทีม จะผ่านเข้าไปแข่งขันประเภท Masters
– แต่ละประเทศ (หรือสมาพันธ์) ส่งนักกีฬาเข้าแข่งขันได้สูงสุด 2 คน
– คะแนนที่ได้จากการแข่งประเภท Trios และ ทีม จะตัดทิ้งไม่นำมารวมในรอบ Masters
– ผู้เล่นแต่ละคนจะโยน 15 เกม และเป็นการแข่งแบบ Match play ตามตารางที่คณะกรรมการจัด นอกจากนั้นจะต้องแข่ง Final match เพื่อจัดลำดับอีก 1 ครั้ง ทำให้ต้องเล่นทั้งหมด 16 เกม
– การจัดตำแหน่งดำเนินการด้วยวิธีจับสลาก (หากเป็นไปได้ผู้เข้าแข่งขันจากประเทศเดียวกันจะถูกจัดตารางให้แข่งขันกันในช่วง 8 เกมแรก) อย่างไรก็ตาม คณะกรรมการด้านเทคนิคจะจัดลำดับของผู้เล่นจากประเทศเดียวกัน เพื่อให้แน่ใจว่าจะได้แข่งกันใน 8 เกมแรกเท่านั้น
– การแสดงลำดับคะแนนที่กำลังแข่งขันจะอยู่บนพื้นฐานของคะแนนที่ได้จากพินที่ล้มในแต่ละแมตช์ รวมกับโบนัส 10 คะแนนกรณีที่ชนะแต่ละแมตช์ ในกรณีที่คะแนนเสมอกันในแมตช์ จะได้โบนัสคนละ 5 คะแนน
– ในกรณีที่ผู้เข้าแข่งขันที่เข้ารอบคนใดคนหนึ่ง ไม่สามารถลงแข่งขันได้ จะให้ผู้เข้าแข่งขันสำรองลงแข่งแทน ในกรณีนี้จะรวมทั้งผู้เข้าแข่งขันที่ผ่านเข้ารอบตามบัญชีรายชื่อที่ประกาศ แต่มิได้เข้ารายงานตัวแข่งขัน 8 เกมแรกตามเวลาที่กำหนด ในกรณีที่เกิดตำแหน่งแข่งขันว่างในห้วงการแข่งขันบล็อกที่สองของรอบ Masters จะจัดผู้เล่นอาสาหรือผู้เล่นที่เคยแพ้ต่อผู้เข้าแข่งขันที่ไม่สามารถลงแข่งขัน ทั้งนี้จะให้คะแนนโบนัสกับผู้เล่นที่เคยแพ้ 10 คะแนน กรณีการแข่งกับผู้เล่นอาสา คู่แข่งขันจะถือว่าชนะการแข่งขันด้วย
– ผู้เข้าแข่งขันจำนวน 3 คนที่มีคะแนนสูงสุดเรียงตามลำดับหลังจากจบ 16 เกม จะผ่านเข้าไปแข่งรอบ Step-ladder Final เพื่อหาผู้ชนะลำดับ 1, 2 และ 3
– ผู้เข้าแข่งขันที่มีคะแนนลำดับที่ 2 และ 3 จะแข่งกันก่อน ใช้วิธีการตัดสินแบบโยนเกมเดียว
– ผู้ชนะจะเข้าไปแข่งกับผู้เล่นที่มีคะแนนนำอันดับ 1 โดยใช้วิธีการตัดสินแบบโยนเกมเดียว
– ผู้ที่ชนะจะได้รับการประกาศให้เป็น Masters Champion

ขณะที่กฎกติกาการแข่งขันเป็นไปตามกฎของสหพันธ์กีฬาโบว์ลิ่งโลก (World Bowling : WB) รวมถึงกฎระเบียบข้อบังคับสภาโอลิมปิกแห่งเอเชีย (OCA)

สำหรับรูปแบบการแข่งขันโบว์ลิ่งครั้งนี้ ในแต่ละเกมผู้เล่นจะโยนโบว์ลิ่งคู่สองเลน ซึ่งไม่ว่าจะเป็นประเภททีมหรือเดี่ยวจะโยนโบว์ลิ่งอย่างต่อเนื่องตามลำดับ ในลักษณะ 1 เฟรมต่อ 1 เลน และในเฟรมถัดไปจะสลับเลนกันโยน จนกระทั่งแต่ละเลนโยนครบ 5 เฟรม ถือเป็นการจบเกม ในกรณีที่มีข้อสงสัยว่าผู้เล่นฝ่ายไหนจะเริ่มเล่นก่อน ให้ถือว่าผู้เล่นเลนขวาเป็นผู้เริ่มโยนก่อน สำหรับรูปแบบการแข่งขันอื่นๆ อาจเป็นไปตามข้อบังคับของสหพันธ์กีฬาโบว์ลิ่งแห่งเอเชีย (Asian Bowling Federation : ABF)

ระบบการนับคะแนนการแข่งขันโบว์ลิ่ง ในการแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์ ครั้งที่ 18 จะใช้ระบบคะแนนต่อเฟรมของสหพันธ์กีฬาโบว์ลิ่งโลก โดยมีรายละเอียดดังนี้

– ในแต่ละเกมจะมี 10 เฟรม
– หากผู้เล่นโยนได้สไตรค์ (Strike) หรือทำพินล้มทั้งหมดในการโยนลูกแรกของแต่ละเฟรม จะได้ 30 คะแนน แต่หากไม่สามารถทำสไตรค์ได้ แต่เก็บสแปร์ (Spare) ของเฟรมนั้นได้ จะได้ 10 คะแนน บวกกับจำนวนพินที่ล้มในการโยนครั้งแรก
– หากในเฟรมต่อมาผู้เล่นสามารถทำสไตรค์ได้อีก ก็จะได้อีก 30 คะแนน เมื่อรวมกับเฟรมแรกก็จะได้ 60 คะแนน
– หากผู้เล่นในเฟรมต่อมาโยนสไตรค์ไม่ได้ แต่สามารถเก็บสแปร์ได้ ก็จะได้เพิ่ม 10 คะแนน บวกกับจำนวนพินที่ล้มในการโยนครั้งแรกของเฟรมที่สอง
– กล่าวโดยสรุป หากผู้เล่นโยนได้สไตรค์ จะได้ 30 คะแนนในแต่ละเฟรม แต่หากเก็บสแปร์ได้ในแต่ละเฟรม ก็จะได้ 10 คะแนน บวกจำนวนพินที่ล้มในการโยนครั้งแรกของเฟรม
– หากผู้เล่นไม่สามารถเก็บสแปร์ได้ ก็จะได้คะแนนเท่ากับจำนวนพินที่ล้มในเฟรมนั้นๆ

ทั้งนี้ สมาคมกีฬาโบว์ลิ่งแห่งประเทศไทยได้คัดเลือก 12 นักกีฬาลุยศึกเอเชียนเกมส์ 2018 แล้ว ประกอบด้วย นักกีฬาชายได้แก่ อัจฉริยะ เซ็ง, สุรศักดิ์ มานุวงศ์, อีริค คิม โบลเลบี, สิทธิพล คุณอักษร, อรรณพ อารมณ์สราญนนท์ และ ญาณพล ลาภอาภารัตน์ ขณะที่นักกีฬาหญิงได้แก่ ญาณี แซ่เบ๊, ธันย์ชนก วิไลลักษณ์, ธิติมา ทองสะอาด, ณัฐธิดา เสริฐลือชา, กรรตพร สิงหบุบผา และกัลยวรรธน์ พงศ์เอนกกุล

อย่าลืมติดตามรับชม เอเชียนเกมส์ 2018 ระหว่างวันที่ 18 ส.ค.-2 ก.ย. นี้ ถ่ายทอดสดทางช่องเวิร์คพอยท์ หมายเลข 23 และช่องทางออนไลน์บนเฟซบุ๊ก Workpoint Entertainment และยูทูบ WorkpointOfficial