เครื่องหมายทางเรือ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ทางเข้าท่าเรือชั้นในของท่าเรือฟรีแมนเทิล ประเทศออสเตรเลีย โดยมีเครื่องหมายพิเศษสีเหลืองทางซ้าย ภูมิภาค A ทุ่นเครื่องหมายทางข้างกราบซ้ายสีแดงทางด้านขวา และภูมิภาค A ประภาคารด้านกราบขวาสีเขียวในพื้นหลัง

เครื่องหมายทางเรือ[a] หรือ เครื่องหมายการเดินเรือ[b] (อังกฤษ: Navigational aid: NAVAID หรือ aid to navigation ATON) คือสัญญาณ เครื่องหมาย หรืออุปกรณ์นำทางประเภทใดก็ตามที่ช่วยนำทางในการเดินเรือ โดยปกติจะเป็นการเดินทางทางทะเลหรือทางการบิน โดยทั่วไปประกอบไปด้วย ประภาคาร ทุ่น สัญญาณหมอก และกระโจมกลางวัน

คำนิยาม[แก้]

ตามอธิธานศัพท์ในรายการไฟของยามฝั่งสหรัฐ เครื่องหมายเดินเรือ (aid to navigation: ATON) คืออุปกรณ์ใด ๆ ที่อยู่ภายนอกเรือหรือเครื่องบินที่มีจุดประสงค์เพื่อช่วยนักเดินเรือในการกำหนดตำแหน่งหรือเส้นทางที่ปลอดภัยของตน หรือเพื่อเตือนถึงอันตราย หรือสิ่งกีดขวางการเดินเรือ

เครื่องหมายทางข้าง[แก้]

ทุ่นเครื่องหมายทางข้างกราบซ้ายสีเขียวของภูมิภาค B (พร้อมสิงโตทะเลกาลาปากอส (Zalophus wollebaeki)) ในหมู่เกาะกาลาปากอส
บทความหลัก: เครื่องหมายทางข้าง

เครื่องหมายทางข้าง (Lateral marks) บอกถึงขนาดของร่องน้ำเดินเรือ กำหนดมาตรฐานโดยสมาคมประภาคารและเครื่องหมายทางเรือระหว่างประเทศ (International Association of Marine Aids to Navigation and Lighthouse Authorities: IALA) โดยเมื่อเข้าใกล้ท่าเรือ จะมีการวางแนวทางเดินเรือทางด้านกราบซ้าย (Port hand marks) ไปยังท่าเรือในฝั่งซ้าย (Port)[1] และแนวทางเดินเรือทางด้านกราบขวา (Starboard hand marks) ในฝั่งขวา (Starboard)[1] ซึ่งแนวทางเดินเรือทางด้านกราบซ้ายเป็นรูปทรงกระบอก ส่วนด้านกราบขวาเป็นทรงกรวย ถ้าเครื่องหมายเป็นรูปเสาหรือเสากระโดง ให้ติดเครื่องหมายยอดเป็นทรงกระบอกหรือทรงกรวยตามความเหมาะสม[2]

เครื่องหมายด้านข้างบ่งบอกถึงขอบของช่อง มาตรฐานดังกล่าวกำหนดโดยสมาคมระหว่างประเทศด้านการช่วยเหลือทางทะเลเพื่อการเดินเรือและประภาคาร (IALA) เมื่อเข้าใกล้ท่าเรือ (ซ้าย) และเครื่องหมายมือกราบขวาไปทางกราบขวา (ขวา) เครื่องหมายมือของท่าเรือเป็นรูปทรงกระบอก เครื่องหมายทางกราบขวาเป็นรูปกรวย ถ้าเครื่องหมายเป็นรูปเสาหรือเสากระโดง ให้ติดเครื่องหมายยอดเป็นทรงกระบอกหรือทรงกรวยตามความเหมาะสม[2]

IALA แบ่งพื้นที่บนโลกออกเป็นสองภูมิภาค คือภูมิภาค A และ B สำหรับภูมิภาค B ประกอบไปด้วย ทวีปอเมริกา (ไม่รวมกรีนแลนด์) ร่วมกับญี่ปุ่น เกาหลี และฟิลิปปินส์ ส่วนภูมิภาค A คือส่วนที่เหลือบนโลก สำหรับภูมิภาค A ทางกราบซ้าย (Port marks) จะเป็นสีแดง ส่วนทางกราบขวา (Starboard marks) จะเป็นสีเขียว และในภูมิภาค B ทางกราบซ้ายใช้สีเขียวส่วนกราบขวาใช้สีแดง[2] โดยที่เครื่องหมายจะมีหมายเลขประกอบ เครื่องหมายสีแดงจะเป็นเลขคู่ และเครื่องหมายสีเขียวจะเป็นเลขคี่[3]

เครื่องหมายช่องทางเดินเรือ[แก้]

ในกรณีของเครื่องหมายแบ่งช่องทางแยกที่เรียกว่า "เครื่องหมายช่องทางเดินเรือที่เหมาะสม" (Preferred channel marks) หรือ "ทุ่นทางแยก" (Junction buoy) เครื่องหมายสีและรูปทรงจะตรงกับร่องน้ำเดินเรือหลักโดยมีแถบสีอื่นแสดงฝั่งของร่องน้ำรอง[2] ใน IALA ภูมิภาค A ร่องน้ำรองจะแยกออกไปเพื่อเชื่อมต่อกับเครื่องหมายบริเวณทางแยก โดยจะใช้เป็นทรงกระบอกสีแดงและมีแถบสีเขียว ซึ่งกระบอกสีแดงหมายถึงด้านกราบซ้ายสำหรับร่องน้ำหลัก ส่วนแถบสีเขียวหมายถึงด้านกราบขวาสำหรับร่องน้ำรอง[4] ใน IALA ภูมิภาค B จะใช้สีกลับกัน (แต่รูปร่างไม่กลับกัน) [5]

เครื่องหมายจตุรทิศ[แก้]

บทความหลัก: เครื่องหมายจตุรทิศ

เครื่องหมายจตุรทิศ[b][a] หรือ เครื่องหมายแจ้งสิ่งอันตราย[a] (Cardinal marks) มีไว้สำหรับเตือนถึงสิ่งอันตราย (เช่น ซากเรืออับปาง สันดอน โค้ง จะงอย เป็นต้น) และสำหรับแจ้งว่าน่านน้ำจากนี้พ้นจุดอันตรายไปแล้ว มีด้วยกันสี่เสี้ยวคือ เหนือ ตะวันออก ใต้ และตะวันตก โดยเครื่องหมายจตุรทิศเมื่อวางไว้ทิศเหนือของอันตรายจะระบุว่าน่านน้ำปลอดภัยอยู่ด้านเหนือของเครื่องหมาย เช่นเดียวกันกับการวางไว้ทางทิศตะวันออก ทิศใต้ และทิศตะวันตกตามลำดับ โดยเครื่องหมายจตุรทิศจะเป็นสีเหลืองและสีดำ พร้อมกับกรวยสองอันอยู่ที่เครื่องหมายบริเวณด้านบน ซึ่งการใช้งานเหมือนกันทั้ง IALA ภูมิภาค A และ B[6]

เครื่องหมายอื่นที่กำหนดโดย IALA[แก้]

เครื่องหมายสิ่งอันตรายโดดเดี่ยว[แก้]

เครื่องหมายสิ่งอันตรายโดดเดี่ยว (Isolated danger mark) มีสีดำพร้อมด้วยแถบสีแดงแนวนอนและมีลูกบอลสีดำติดเป็นเครื่องหมายอยู่ด้านบน เครื่องหมายนี้เตือนถึงอันตราย (สันดอน หิน ซากเรืออัปปาง เป็นต้น) ซึ่งอยู่โดดเดี่ยวท่ามกลางที่ปลอดภัย[7]

เครื่องหมายแสดงที่ปลอดภัย[แก้]

บทความหลัก: เครื่องหมายแสดงที่ปลอดภัย

เครื่องหมายแสดงที่ปลอดภัย (Safe Water Marks) เป็นแถบสีแดงและสีขาวแนวตั้งมีทรงกลมสีแดงลูกเดียวติดอยู่เป็นเครื่องหมายด้านบน แสดงว่ารอบ ๆ เป็นพื้นที่น่านน้ำที่ปลอดภัย ปกติจะใช้งานเพื่อระบุจุดเริ่มต้นของร่องน้ำน้ำหรือเข้าสู่ท่า[7]

เครื่องหมายแสดงสิ่งอันตรายใหม่[แก้]

บทความหลัก: ทุ่นเรืออับปางฉุกเฉิน

ใช้สำหรับบ่งบอกและแสดงถึงอันตรายที่พึ่งมีการค้นพบหรือเกิดขึ้นซึ่งยังไม่ได้ทำเครื่องหมายไว้ในชาร์ท (หรือประกาศอัปเดต) โดยเครื่องหมายนี้จะใช้งานในระยะเวลาสั้น ๆ จนกว่าอันตรายดังกล่าวจะถูกจัดการออกหรือทำเครื่องหมายทางข้างเพื่อหลีกเลี่ยงหรือทำเครื่องหมายจตุรทิศ เครื่องหมายนี้จะมีแถบสีน้ำเงินและสีเหลืองแนวตั้ง และมีแสงไฟสีเหลืองและสีน้ำเงิน บนยอดทำเครื่องหมายเป็นกากบาทสีเหลืองแนวตั้ง[8]

เครื่องหมายพิเศษ[แก้]

ใช้สีเหลืองพร้อมด้วยเครื่องหมาย "X" ใช้สำหรับทำเครื่องหมายเพื่อระบุคุณสมบัติอื่น ๆ เช่น พื้นที่ว่ายน้ำ พื้นที่ทอดสมอ ท่อส่งน้ำมันหรือแก๊สธรรมชาติ ซึ่งเหตุผลของแต่ละเครื่องหมายจะถูกระบุไว้บนชาร์ท[9]

ไฟเสี้ยว[แก้]

ไฟเสี้ยว (Sector lights) คือไฟที่ใช้แสดงที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับมุมองศาที่เข้าใกล้ โดยทั่วไปจะใช้เพื่อระบุร่องน้ำที่ปลอดภัย (สีขาว) และแสดงเป็นสีแดงหรือสีเขียวหากเรืออยู่นอกร่องน้ำที่ปลอดภัย ซึ่ง IALA กำหนดให้สีของแสงเป็นไปตามภูมิภาคที่กำหนด (A หรือ B) [10]

เครื่องหมายอื่น[แก้]

แผนภาพแสดงเครื่องหมายทางข้าง และเครื่องหมายอื่น ตามที่เห็นในแผนภูมิทางทะเลของ IALA ภูมิภาค B

นอกจากนี้ยังมีการทำเครื่องหมายอื่น ๆ ที่ให้ข้อมูลนอกเหนือไปจากเขตน่านน้ำที่ปลอดภัย ส่วนใหญ่ใช้เป็นสีขาวและมีเครื่องหมายสีส้มและตัวอักษรสีดำ ใช้เพื่อบอกทิศทางและข้อมูล เตือนถึงอันตรายและอาจถูกทำลาย แสดงเครื่องหมายพื้นที่ควบคุม และแสดงเครื่องหมายพื้นที่นอกเขต ซึ่งเครื่องหมายเดินเรือเหล่านี้ไม่ใช่เครื่องหมายจราจรร่องน้ำ

บนเครื่องหมายที่ไม่ใช่ทุ่นทางข้าง จะมีการใช้เครื่องหมายรูปทรงบางแบบเพื่อสื่อความหมายบางสิ่ง คือ

สี่เหลี่ยม
แสดงข้อมูล รวมถึงสถานที่เติมอาหาร สิ่งของ สัมภาระ และการซ่อมแซม บางครั้งใช้ในการแสดงทิศทาง[11]
ไดมอน
เตือนถึงอันตราย เช่น หิน การก่อสร้าง เขื่อน หรือตอไม้[11]
วงกลม
เป็นเครื่องหมายแสดงพื้นที่ควบคุม เช่น พื้นที่ลดการเกิดคลื่น (No wake) เดินเครื่องด้วยรอบเดินเบา จำกัดความเร็ว หรือโซนเจ็ทสกี[11]
ไดมอนครอส
แสดงถึงพื้นที่ที่จำกัดสำหรับเรือทุกลำ เช่น พื้นที่ว่ายน้ำและเขื่อน[11]

ระบบ AIS AtoNs[แก้]

ระบบ AtoN สามารถเชื่อมโยงเข้ากับระบบระบุบ่งชี้อัตโนมัติ (automatic identification system: AIS) ได้ โดยระบบ AIS ที่ได้รับข้อมูลจากเครื่องหมายทางเรือ (ทุ่น ประภาคาร เป็นต้น) โดยตรงเรียกว่าระบบ "Real AIS AtoN"[12][13]

หากไม่พร้อมที่จะติดตั้งระบบ AtoN พร้อมเครื่องส่งสัญญาณไปยัง AIS เราสามารถกำหนดให้สถานีชายฝั่งส่งข้อความ AIS ในนามของ AtoN ได้ โดยเรียกว่าแบบสังเคราะห์คือ "Synthetic AtoN" โดยอาจจะเรียกอีกอย่างว่าเป็น "monitored synthetic AtoNs" หรือ "predicted synthetic AtoNs" ซึ่งเดิมก่อนหน้านี้อาจจะมีการเชื่อมต่อกับเครื่องหมายทางเรือระบบ AtoN เพื่อให้สถานี AIS สามารถยืนยันสถานะของ AtoN ที่ติดอยู่กับเครื่องหมายทางเรือได้ แต่ต่อมาไม่ได้มีการเชื่อมต่อกับระบบ AIS จึงใช้การส่งข้อมูลคาดคะเนว่าเครื่องหมายทางเรือที่เคยติดตั้งระบบ AtoN ว่าน่าจะอยู่ในจุดที่ควรจะเป็น[14]

หากไม่มีระบบ AtoN ติดตั้งอยู่จริง ๆ (เช่นในกรณีการทำเครื่องหมายเรือที่อัปปางในช่วงเวลาหนึ่ง) จะมีการใช้งานระบบเสมือนคือ "virtual AIS AtoN"[14]

ในระบบ AIS AtoN แต่ละแห่งจะต้องมีเลขหมายระบุตัวตนในกิจการเคลื่อนที่ทางทะเล (MMSI) ที่ไม่ซ้ำกัน ในขณะที่แบบสังเคราะห์และแบบเสมือนจะใช้การใช้หมายเลข MMSI ซ้ำกับตำแหน่งของเครื่องส่งสัญญาณฐานเพื่อระบุตำแหน่งของเครื่องส่ง ไม่ใช่ตำแหน่งจริง ๆ ของระบบ AtoN ที่ติดอยู่กับเครืองหมายทางเรือ[15]

เครื่องหมายและไฟแนวนำ[แก้]

เครื่องหมายและไฟแนวนำทรงสามเหลี่ยม

หลักไฟนำ[b] หรือ ไฟแนวนำ[a] (Leading lights) (เช่น "นำเรือไปยังสถานที่ปลอดภัย) เป็นเครื่องหมายคงทีซึ่งใช้แทนที่ทุ่นเครื่องหมายข้างทางในการช่วยให้เรือสามารถนำทางไปในร่องน้ำที่ต้องการ เรียกอีกอย่างนึงว่า "เครื่องหมายนำร่อง" (channel markers) โดยสามาระใช้ร่องน้ำเดินทางเข้าออกได้ตามปกติ และหากติดตั้งไฟก็จะสามารถใช้นำทางได้ในเวลากลางคืน ซึ่งโดยปกติแล้วเครื่องหมายด้านบนจะอยู่บนเนินเขาเหนือจากเครื่องหมายล่างหรือด้านหน้า ซึ่งกะลาสีเรือจะทราบรูปทรงของเครื่องหมายหรือไฟจากแผนผังการเดินเรือและสามารถเข้าใจได้ว่าเมื่อมันอยู่ในสถานะ "เปิด" (เครื่องหมายหนึ่งไม่ได้อยู่เหนืออีกเครื่องหมาย) เรือจะต้องถูกนำทางไปยังสถานะ "ปิด" (เครื่องหมายบนอยู่เหนือเครื่องหมายล่าง) ซึ่งเป็นแนวที่สมบูรณ์ในการเดินเรือในร่องน้ำ

ในบางครั้ง เครื่องหมาย/ไฟแนวนำจะถูกทำขึ้นมาด้วยเลเซอร์ เช่นเดียวกับช่องเลเซอร์ใต้สะพานแทสมันบนแม่น้ำเดอร์เวนต์ที่เมืองโฮบาร์ต รัฐแทสเมเนีย ประเทศออสเตรเลีย

หมายเหตุ[แก้]

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 ตามความหมายของกองทัพเรือไทย
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 ตามความหมายของกรมเจ้าท่า

ดูเพิ่ม[แก้]

ทุ่นขนาดใหญ่ในลานเก็บของ, โฮเมอร์, อะแลสก้า

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ 1.0 1.1 "เรื่องเล่าชาวเรือ: port กับ starboard". ลอยอังคาร สัตหีบ กองเรือยุทธการ (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2016-12-01.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 IALA (1 June 2017), Maritime buoyage system and other aids to navigation (PDF), pp. 10–11, สืบค้นเมื่อ 23 October 2022
  3. ↑ IALA 2013, p. 9.
  4. ↑ IALA 2013, p. 22.
  5. ↑ IALA 2013, p. 23.
  6. ↑ IALA 2013, pp. 14–15.
  7. ↑ 7.0 7.1 IALA 2013, p. 16.
  8. ↑ IALA 2013, p. 18.
  9. ↑ IALA 2013, p. 17.
  10. ↑ IALA 2013, p. 19.
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 "U.S. Aids To Navigation System" (PDF). United States Coast Guard, Office of Boating Safety. สืบค้นเมื่อ July 26, 2023.
  12. ↑ IALA (June 2011), Recommendation A-126 on the use of the Automatic Identification System (AIS) in marine aids to navigation (1.5 ed.), Saint Germain en Laye, France, p. 10, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-01-23, สืบค้นเมื่อ 29 June 2019
  13. ↑ ระบบควบคุมติดตามระยะไกลและสารสนเทศเครื่องหมายทางเรือในน่านน้ำไทย Automatic Identification System (AIS (PDF). กองเครื่องหมายทางเรือ ศูนย์สนับสนุนการเดินเรือ กรมอุทกศาสตร์. 2557. p. 5.
  14. ↑ 14.0 14.1 IALA 2011, p. 11.
  15. ↑ IALA 2011, pp. 11–12.

บรรณานุกรม[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ เครื่องหมายทางเรือ
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=เครื่องหมายทางเรือ&oldid=11165849"