เมื่อพูดถึงหนังสือพิมพ์ หลายคนคงนึกถึง กระดาษแผ่นใหญ่ๆพับครึ่ง ซ้อนๆกันหลายๆหน้า พิมพ์ข้อความ รูปภาพ ข่าว เนื้อหาต่างๆด้วยหมึก ที่ผู้จัดทำต้องการจะสื่อ หรืออาจจะคิดถึง การนั่งจิบกาแฟ เช้าๆนั่งอ่านหนังสือพิมพ์ เพื่อรับข่าวสารต่างๆที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน ใช่แล้วค่ะ วันนี้นิดหน่อยจะมาพูดถึงเจ้า หนังสือพิมพ์ ที่เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่อิทธิพลและบทบาทต่อสังคมเป็นอย่างมาก

หนังสือพิมพ์ เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่มีความเก่าแก่มาก ถือเป็นสื่อมวลชนที่เก่าแก่ที่สุดของสังคมไทย ที่เคยเรียนกันมาหลายคนคงจะพอจดจำกันได้ กับหนังสือพิมพ์ฉบับแรกของไทยที่พิมพ์ขึ้นเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2387 “บางกอกรีคอร์เดอร์” (Bangkok Recorder) หรือ “หนังสือจดหมายเหตุ” พิมพ์โดย หมอบรัดเลย์ ทำให้สังคมไทยมีช่องทางในการรับข่าวสารที่เพิ่มขึ้น ซึ่งหนังสือเป็นเครื่องมือสื่อสารของสังคมช่วยให้คนในสังคมมีความเข้าใจกันและอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข จากการสื่อสารนำเสนอข่าวสาร ค่านิยม วัฒนธรรม ความเชื่อ ช่วยในการโฆษณาประชาสมันพันธ์เผยแพร่ นำเสนอความรู้ ให้ผู้คนได้เกิดความรู้อย่างกว้างขวาง และเป็นสื่อที่ช่วยเรียกร้องสิทธิ เสรีภาพ เนื่องจากเป็นสื่อที่ถือว่ามีความเป็นอิสระในตัวอยู่มาก มีการแทรกแซงจากรัฐบาลได้น้อย หนังสือพิมพ์เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่มีบทบาทสำคัญที่มีผลกระทบต่อสังคม เศรษฐกิจ การเมือง การปลุกระดม โน้มน้าวชี้นำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางความคิด เจตคติ และพฤติกรรม อาจนำไปในทางที่สร้างสรรค์หรือทำลายก็ได้ ดังที่ได้มีผู้กล่าวถึงอิทธิพลหนังสือพิมพ์เอาไว้ดังนี้

เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี เคยกล่าวว่า ”หนังสือพิมพ์เป็นครูของคนทั่วไป…สอนคนทุกขั้นไม่เลือกที่เลือกเวลา….โรงเรียนสอนเฉพาะวิชาที่กำหนดไว้ให้สอน ส่วนหนังสือพิมพ์สารพัดสอน ….”

นโปเลียน โบนาปาร์ต เคยกล่าวถึงอิทธิพลของหนังสือพิมพ์ไว้ว่า ” หนังสือพิมพ์ที่เป็นศัตรูสำหรับเราแค่ 4 ฉบับ ก็น่ากลัวยิ่งกว่าดาบปลายปืน 1000 ด้าม ด้วยซ้ำไป ”

กรณีตัวอย่างของการแสดงถึงอิทธิของหนังสือพิมพ์ ที่มีต่อสังคม จะเห็นได้ทั่วไปจากชีวิตประจำวัน

เช่น

– บางบ้านหรือบางสถานที่จะมีการรับหนังสือพิมพ์ทุกวัน มีหนังสือพิมพ์มาจัดส่งให้ถึงที่ เพื่อให้ผู้รับได้รับข่าวสาร ผู้รับก็จะสามารถทราบข่าวสาร ความเคลื่อนไหวต่างๆของสังคมจากหนังสือพิมพ์ในทุกวัน

– ในหนังสือพิมพ์จะมีคอลัมน์ส่วนของความบันเทิง  ที่มีเรื่องละคร หรือรายการโทรโทรทัศน์ ในแต่ละวัน ให้ผู้อ่านได้อ่าน รับความบันเทิง

-ในช่วงวันหวยออก  ก็จะมีการนำเสนอข่าว ความเชื่อ ของแปลกต่างๆ คอหวยผู้ชื่นชอบก็จะมีการซื้อหวยตาม จากการตีเป็นตัวเลขหวย   และเมื่อหวยออก ก็สามารถตรวจผลได้

-ในหนังสือพิมพ์บางครั้งก็มีคูปองส่วนลดต่างๆ ซึ่งเป็นการโฆษณาประชาสัมพันธ์ของสินค้า  เพื่อให้ผู้อ่านหนังสือพิมพ์สามารถนำคูปองไปใช้บริการ  ซึ่งมีอิทธิพลในด้านเศรษฐกิจ

สาเหตุที่ทำให้หนังสือพิมพ์มีอิทธิพลต่อสังคม

น่าจะมีสาเหตุดังนี้

1.หน้าที่หลักของหนังสือพิมพ์ โดยหน้าที่หลักและความรับผิดชอบคือ ทำหน้าที่ในการนำเสนอข่าวสาร เสนอแนะแนวทางสังคมในรูปแบบของบทความ ความคิดเห็นหรือข้อทักท้วงต่างๆ และให้ความบันเทิงและการโฆษณาประชามสัมพันธ์

2.ลักษณะของหนังสือพิมพ์   หนังสือพิมพ์เป็นสื่อที่มีลักษณะพิเศษแฝงอยู่คือ มีราคาถูก , แพร่หลายทั่วไปหาซื้อได้ง่าย , สามารถอ่านได้ในทุกที่ทุกเวลา อ่านเมื่อใดก็ได้ ,สามารถเก็บรักษาภาพหรือข้อความต่างๆไว้เป็นหลักฐานอ้างอิงได้ ,ให้สาระข่าวที่ละเอียดมากกว่าสื่ออื่นๆ

       จะเห็นได้ว่าหนังสือพิมพ์ ในฐานะผู้ผลิตสื่อสิ่งพิมพ์เป็นหน่วยหนึ่งของสังคมก็จำเป็นต้องใส่ใจความเคลื่อนไหวของสังคม มีคุณธรรมจริยธรรม และจรรยาบรรณในการนำเสนอข้อมูล เพื่อให้สังคมได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง เป็นธรรม จากอิทธิพลและบทบาทของหนังสือพิมพ์ ที่ได้นำเสนอไปนั้นจะเห็นได้ว่า หนังสือพิมพ์ ไม่ใช่แค่แผ่นกระดาษที่พิมพ์ มีหมึกเปื้อนๆอยู่ แต่       ”เป็นตั้ง หนังสือพิมพ์ต่างหาก ”

by;  Nidnominie   (เบญจวรรณ  สังวัง )