ปี 2016 สำนักข่าวแห่งประเทศรัสเซีย ฉายภาพของ วลาดิเมียร์ ปูติน กำลังจับคู่ซ้อมทุ่มลงกับพื้นครั้งแล้วครั้งเล่า แสดงถึงภาพลักษณ์อันแข็งแกร่งของท่านผู้นำ ที่แม้อายุจะล่วงเข้าสู่วัย 66 ปีแล้วแต่ยังคงมีพละกำลังมากพอที่จะจับคนหนุ่มกว่าทุ่มลงกับพื้นได้ไม่ยากเย็นนัก
ปูตินออกมายอมรับว่า ยูโด สอนอะไรหลายอย่างแก่เขา ไม่ใช่เฉพาะแค่เล่นเพื่อให้ร่างกายแข็งแรงเท่านั้น แต่ยูโด ยังช่วยให้เขาประเมินสถานการณ์ต่าง ๆ รอบตัวได้อย่างรอบคอบ ซึ่งมีอยู่หลายครั้งที่ปรัชญาจากยูโดช่วยให้เขารอดพ้นวิกฤตที่หนักหน่วงของชีวิตไปได้
แต่กระนั้นก็มีผู้คนออกมาวิจารณ์ว่ายูโดเป็นเพียงกีฬาชนิดหนึ่งที่ปูตินพยายามแสดงออกมาให้ประชาชนเห็นว่า เขามีความเหมาะสมที่จะเป็นผู้นำในการบริหารประเทศต่อไปเท่านั้น
หากท่านกำลังสงสัยว่า แท้จริงแล้วปูตินมีความหลงใหลในกีฬาชนิดนี้จริงหรือไม่ หรือแค่ต้องการใช้เป็นเครื่องมือทางการเมืองเท่านั้น ติดตามได้ใน MainStand
ปูตินกับยูโด
การจับทุ่มอย่างทะมัดทะแมงและรวดเร็วของปูตินสร้างความตกตะลึงแก่ผู้พบเห็นเสมอ แม้ผู้คนจำนวนมากจะมองว่าคู่ซ้อมของเขาแค่ยืนนิ่ง ๆ ให้ปูตินจับทุ่มเท่านั้น แต่ภาพลักษณ์เรื่องชายชาตรีที่แสดงให้โลกเห็นก็เติมเต็มให้เขาดูแข็งแกร่งในสายตาของชาวโลกอยู่ดี
ภาพเหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นที่เมืองโซชิ ประเทศรัสเซีย ซึ่งปูตินร่วมซ้อมยูโดกับนักยูโดทีมชาติรัสเซีย โดยร่วมซ้อมตั้งแต่การอบอุ่นร่างกาย ไปจนถึงการรันโดริ (Randori) หรือการต่อสู้แบบนักยูโด โดยไม่มีสีหน้าที่แสดงออกว่ากลัวสักเล็กน้อย
แม้จะมีการถกเถียงกันว่า ปูตินแค่ต้องการใช้ยูโดเป็นเครื่องทางการเมืองเพื่อแสดงออกว่าเขามีความองอาจมากเพียงใด แต่ถึงกระนั้นปูตินก็เคยฝึกยูโดมาก่อนจริง ๆ
“ผมเริ่มต้นจากการเรียนมวยปล้ำ จากนั้นก็อยากเรียนศิลปะการต่อสู้เพิ่มขึ้น โดยสมัยที่ยังเป็นนาวิกโยธิน ผมเรียนยูโดเป็นเวลาสั้น ๆ และรู้สึกหลงใหลการต่อสู้แบบกีฬาชนิดนี้ทันที” ปูติน กล่าว
ด้วยฐานะที่เป็นถึงประธานาธิบดีแห่งประเทศรัสเซีย ปูตินอาจเป็นหนึ่งในบุคคลที่หาเวลาว่างได้ยากที่สุดคนหนึ่งของโลก แต่กับยูโดแล้วเขายังคงหาเวลาว่างมาฝึกฝนได้เสมอ
“ยูโดช่วยให้ผมควบคุมอารมณ์ได้ดี เวลาที่ฝึกยูโดผมรู้สึกผ่อนคลายอย่างมาก มันช่วยให้ผมมีสมาธิกับสิ่งรอบตัว และมองทุกอย่างในมุมที่แตกต่างได้อย่างเข้าใจ”
ปูตินยังได้นำประสบการณ์ที่ได้รับจากฝึกยูโดมาเขียนเป็นหนังสือที่ชื่อ “Judo: History, Theory, Practice Paperback” ร่วมกันกับนักเขียนอีก 2 คน คือ Vasily Shestakov และ Alexey Levitsky นำเสนอประวัติศาสตร์ยูโดฉบับสมบูรณ์ ตั้งแต่ต้นกำเนิดแบบยูยิตสูของญี่ปุ่น ไปจนถึงพัฒนาการสู่การเป็นกีฬาโอลิมปิก และยังบอกเล่าประวัติของยูโดในรัสเซียที่ครอบคลุมกฎและแนวคิดพื้นฐาน ตลอดจนกลยุทธ์สำหรับผู้เริ่มต้น หรือวิธีต่อสู้แบบนักยูโดโดยใช้แรงน้อยที่สุด
ด้วยความทุ่มเทและความหลงใหลดังกล่าว ทำให้สหพันธ์ยูโดนานาชาติ มอบสายคาดเอวสีดำเพื่อเป็นเกียรติให้กับปูติน ในฐานะนักยูโดกิตติมศักดิ์ และยกย่องให้เขาเป็นปรมาจารย์อีกผู้หนึ่งที่มีความสามารถเกี่ยวกับยูโดอยู่ในระดับผู้เชี่ยวชาญ
เหตุใดปูตินจึงหลงใหลยูโด ?
การฝึกฝนยูโดนั้นจำเป็นต้องใช้สมาธิและความอดทนอย่างมาก ซึ่งนักยูโดทุกคนจะถูกฝึกให้แข็งแกร่งทั้งภายนอก และภายในจิตใจ เปรียบเสมือนการวางกลยุทธ์ก่อนเริ่มลงทำการแข่งขัน ที่ต่อให้ผู้เล่นจะมีทักษะความสามารถสูงเพียงใด แต่หากว่าทั้งกายและใจไม่พร้อมก็ไม่ต่างอะไรไปจากการขอตบเบาะยอมแพ้ตั้งแต่ยังไม่เริ่มแข่งขัน
อาจฟังดูยุ่งยาก แต่สำหรับปูตินแล้วนี่คือการต่อสู้กับจิตใจตัวเองที่เขาถนัดมากที่สุด ซึ่งเขาได้เคยกล่าวไว้ว่า
“ยูโด ไม่ได้มอบความแข็งแกร่งแค่ทางร่างกายเท่านั้น แต่ยังมอบความแข็งแกร่งให้กับจิตใจด้วย”
ความน่าหลงใหลของยูโดไม่ใช่เฉพาะแค่เรื่องของการฝึกสมาธิเท่านั้น แต่นักยูโดที่ฝึกจนชำนาญแล้วจะก้าวข้ามขีดกำจัดเรื่องสรีระร่างกายไปทันที
หมายความว่า เมื่อทำการแข่งขันต่อให้เป็นผู้เล่นที่มีร่างกายแข็งแรงกำยำมากกว่าก็ไม่ได้หมายความว่าจะเอาชนะผู้เล่นที่มีร่างกายด้อยกว่าได้ ดังจะเห็นได้จากที่ปูตินซึ่งชราภาพมากแล้วสามารถยกคู่ซ้อมที่หนุ่มกว่าและแข็งแรงกว่าลงพื้นได้อย่างง่ายดาย
นี่คือความมหัศจรรย์ของท่วงท่ายูโด อันเปรียบได้กับพลังแฝงอัศจรรย์ที่ซ่อนอยู่ในกระบวนท่าอันแนบเนียนจนคนภายนอกมองไม่ออก
แท้จริงแล้วหลักการต่อสู้แบบยูโดไม่ได้มีอะไรซับซ้อนเกินจะเข้าใจ มันเป็นเรื่องของการจับจังหวะของคู่ต่อสู้ให้ถูกทางและรู้จักโอนอ่อนผ่อนตามสถานการณ์อย่างใจเย็น โดยยืมแรงคู่ต่อสู้เพื่อโจมตีอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นเทคนิคที่นักยูโดที่ฝึกจนชำนาญแล้วสามารถทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ
และด้วยคุณสมบัติดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ปูตินจะหลงใหลกีฬาชนิดนี้แบบเข้าเส้น เพราะยูโดไม่ได้ช่วยให้เขามีทักษะการต่อสู้เพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ยังสามารถนำกลยุทธ์ที่ได้ร่ำเรียนมาปรับใช้ในการปกครองประเทศได้อีกด้วย
แม้จะไม่ใช่ทั้งหมด แต่ด้วยปรัชญาของการโอนอ่อนผ่อนตามอย่างสุภาพชน แต่หากเมื่อไรที่เจอช่องว่างของศัตรูก็พร้อมโจมตีกลับอย่างรวดเร็วราวเสือตะครุบเหยื่อ ดังที่ปูตินมักแสดงออกให้คนทั่วโลกได้เห็นนั้น ส่วนหนึ่งก็คงได้รับอิทธิพลมาจากการเล่นยูโดไม่มากก็น้อยอย่างแน่นอน
กีฬากับเครื่องมือทางการเมือง ?
ในมุมการเมือง ปูตินแค่ต้องการแสดงให้คนทั่วโลกเห็นว่าเขามีความแข็งแกร่งมากเพียงใด แม้เขาจะถูกวิจารณ์อย่างหนักว่าเป็นนักกีฬาจอมปลอมและเก่งกาจเพียงแค่การสร้างภาพเพื่อให้ตัวเองดูดีเท่านั้น
ซึ่งภาพลักษณ์ดังกล่าวดูจะไม่ถูกใจสื่อทางด้านฝั่งอเมริกาอย่างยิ่งโดยเฉพาะ เบนจามิน วิตส์ (Benjamin Wittes) นักข่าวกฎหมายชาวอเมริกัน ที่แสดงข้อความผ่านทวิตเตอร์ส่วนตัวว่า
“ปูตินแค่สร้างภาพเท่านั้น ผมคิดว่าหากเขามาสู้กับผมเขาจะแพ้อย่างหมดสภาพ”
รวมถึง อเล็กซ์ ฮอลลิงส์ (Alex Hollings) ได้เขียนวิจารณ์ไว้ใน wearethemighty ว่า
“ปูตินมีความสามารถอย่างน่าทึ่งในเรื่องการโฆษณาชวนเชื่อบนโลกดิจิทัล แต่ถ้าให้ผมพูดตามตรงเขาแค่ต้องการใช้กีฬาเพื่อสื่อสารอะไรบางอย่างเท่านั้น”
อย่างไรก็ดี จากสถานการณ์ที่ปูตินใช้กองกำลังทหารผนวกดินแดนไครเมียและเข้ารุกรานยูเครนอย่างดุเดือด ทำให้สหพันธ์ยูโดนานาชาติถอดยศสายดำคืนจากปูตินอย่างไม่มีเงื่อนไข เนื่องจากไม่เห็นด้วยที่ปูตินคร่าชีวิตพลเรือนผู้บริสุทธิ์ และยังขับไล่ผู้คนนับแสนให้หลบหนีไปยังประเทศเพื่อนบ้านอีกด้วย
แต่ถึงกระนั้นก็ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อปูตินมากนัก เขายังคงเดินหน้าทำสงครามต่อไปภายใต้ภาพลักษณ์อันแข็งแกร่ง โดยใช้กีฬาเป็นเครื่องมืออย่างไม่ยอมลดละ
ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่าปูตินไม่ได้มีความหลงใหลเพียงแค่กีฬายูโดเท่านั้น แต่เขายังเป็นนักว่ายน้ำตัวยงที่เคยว่ายน้ำข้ามแม่น้ำไซบีเรียอันเย็นยะเยือกมาแล้ว นอกจากนี้เขายังฝึกศิลปะการต่อสู้อย่างเชี่ยวชาญอีกหลายแขนง เช่น คาราเต้ แซมโบ มวย เทควันโด หรือแม้แต่เล่นกีฬาที่ต้องใช้ทักษะการเอาตัวรอดสูงอย่างฮอกกี้น้ำแข็ง ขี่ม้า หรือดำน้ำลึก เขาก็เคยฝึกฝนมาแล้วทั้งนั้น
แม้ภาพลักษณ์เหล่านี้จะทำให้ปูตินดูแข็งแกร่งก็จริง แต่คนอีกจำนวนมากก็ทำได้เพียงภาวนาว่า กีฬาจะช่วยให้ปูตินมีน้ำใจนักกีฬามากพอที่จะยุติสงครามและเดินหน้าจับมือกันอย่างสันติในเร็ววัน เหมือนอย่างที่สหพันธ์เทควันโดสากล (World Taekwondo) ได้ระบุข้อความเพื่อโจมตีปูตินว่า
“สันติภาพมีค่ามากกว่าชัยชนะ”
แหล่งอ้างอิง
https://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/2017/07/18/is-vladimir-putin-a-judo-fraud/
https://www.nydailynews.com/opinion/ny-oped-putins-strange-judo-20220514-zdf3zxetojafdmgijfhwvmqday-story.html
https://www.wearethemighty.com/mighty-trending/vladimir-putin-black-belt-judo/
https://tass.com/sport/1044826
https://www.lawfareblog.com/ill-fight-putin-any-time-any-place-he-cant-have-me-arrested
https://www.cbsnews.com/news/international-judo-federation-strips-titles-vladimir-putin-russia-ukraine-invasion/
