การเตรียมเนื้อดินปั้นผลิตภัณฑ์เซรามิค

ในการเตรียมเนื้อดินปั้นผลิตภัณฑ์เซรามิค หมายถึง การนำวัตถุดิบ เช่น ดินเหนียว ดินดำ ดินขาว มาผ่านกรรมวิธีต่างๆ ตั้งแต่ขุดดินจากแหล่งนำมาบด ล้าง และแยกแร่ที่ไม่ต้องการออก เพื่อให้อนุภาคของเม็ดดินเล็กลง ดินมีความสะอาดชื้น ปราศจากสิ่งเจือปน ได้แก่ อินทรียสารต่างๆ และเหล็กออกไซด์ที่ไม่ต้องการออกแล้วนำไปผสมกับหินเขี้ยวหนุมาน หินฟันม้า หรือแร่ชนิดอื่นๆ ที่บดละเอียดและผ่านตะแกรงร่อนตามขนาดที่ต้องการ แล้วนำวัตถุดิบเหล่านี้ไปชั่งตามสูตรส่วนผสมของเนื้อดินปั้น แต่ละชนิดที่ต้องการตามวัตถุประสงค์ที่จะนำไปผลิตเป็นผลิตภัณฑ์แต่ละประเภท เช่น แก้วเซรามิค ชุดอาหาร แจกัน  เป็นต้น

การเลือกใช้วัตถุดิบไม่ว่าจะเป็นดินหรือหินชนิดต่างๆ นั้นมีให้เลือกจากหลายแหล่งและมีสมบัติที่แตกต่างกันให้เลือกใช้ตามความเหมาะสมโดยผ่านการล้างและบดละเอียดตามขนาดที่ต้องการด้วย

ในปัจจุบันโรงงานที่ผลิตเนื้อดินปั้นประเภทต่างๆ จำหน่ายเพื่อความสะดวกสบาย ในการนำไปใช้ผลิตเป็นผลิตภัณฑ์เซรามิคที่ต้องการ โดยสามารถเลือกซื้อได้ราคาก็ไม่แพงจนเกินไป และคุณภาพของเนื้อดินปั้นทางด้านเคมีและฟิสิกส์ก็อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานที่กระทรวงอุตสาหกรรมกำหนด ถ้าเป็นเนื้อดินปั้นสำหรับนำไปใช้ทำผลิตภัณฑ์ชุดอาหาร ชุดกาแฟ เป็นต้น

การเตรียมเนื้อดินปั้นในกรณีที่ต้องนำดินในท้องถิ่นมาทำผลิตภัณฑ์บางประเภทนั้นก็จะต้องนำดินนี้มาทดลองใช้ ทดลองปฏิบัติการ และทดสอบสมบัติทางเคมี และฟิสิกส์ ถ้าดินนี้ผ่านเกณฑ์ที่วางไว้ก็จะต้องมีการจัดเตรียมวัตถุดิบตั้งแต่ขั้นต้น คือ การขุดดินจากแหล่ง

แหล่งดินที่สามารถนำมาใช้ทำผลิตภัณฑ์เซรามิคได้ส่วนใหญ่มักจะเป็นแหล่งดินในหุบเขา ดินริมธารและดินท้องนา โดยดินเหล่านี้จะอยู่ใต้ชั้นดินที่มีต้นไม้ขึ้นปกคลุม ซึ่งจะต้องมีการขุดเปิดหน้าดินนี้ออกก่อน ความหนาของชั้นดินที่มีซากพืชซากสัตว์เจือปนอยู่นี้อาจมีระดับความลึกตั้งแต่ 0.5 เมตร จนถึงหลายๆเมตร แล้วแต่แหล่งดิน เมื่อขุดดินขึ้นมาเรียบร้อยแล้วนำมาตากให้แห้งเสร็จแล้วนำไปบดละเอียด โดยใช้เครื่องบดละเอียด ในกรณีที่ต้องการดินที่สะอาดปราศจากสิ่งเจือปนต่างๆ เช่น ก้อนกรวด ทราย เศษใบไม้หญ้า จะต้องนำดินไปล้าง โดยวิธีเอาดินที่บดละเอียดแล้วไปกวนแช่ในบ่อน้ำที่เตรียมไว้ ส่วนเป็นเศษไม้ใบหญ้ามันเบากว่าดินก็จะลอยขึ้นสู่เบื้องบนปล่อยให้ไหลออกไปกับกระแสน้ำที่ปล่อยให้ล้นขอบบ่อ ส่วนที่เป็นก้อนกรวดและทรายจะตกตะกอนอยู่ด้านล่างสุด ส่วนที่เป็นดินจะอยู่ตรงกลางแล้วนำดินไปผสมกับวัตถุดิบชนิดอื่น เช่น ดินดำ ดินขาว หินเขี้ยวหนุมาน หินฟันม้า ทัลค์ ไพโรฟิลไลต์ ฯลฯ ตามอัตราสูตรส่วนผสมของเนื้อดินปั้นที่ต้องการแล้วผสมกับน้ำนำไปบดในเครื่องบดบอลล์มิลล์ จะได้น้ำดินออกมานำไปกรองด้วยตะแกรงร่อนขนาด 120-200 เมช แล้วนำไปเข้าเครื่องอัดกรองน้ำดิน เพื่อไล่น้ำออกเหลือที่มีค่าความชื้นประมาณ 26-28 เปอร์เซ็นต์ เราเรียกดินที่ได้จากการกรองแล้วนี้ว่า เค้ก ต่อจากนั้นก็นำดินเค้กเข้าเครื่องรีดดิน ดินเค้กที่นำมาผ่านเครื่องรีดดินนี้จะถูกสว่านผ่านในเครื่องรีดดินตัดและบดคลุกเคล้ากัน พร้อมกับดูดฟองอากาศที่แทรกอยู่ในเนื้อดินปั้นออกคล้ายกับการนวดดินเพื่อไล่ฟองอากาศออกเช่นกัน แล้วนำดินที่ได้ไปขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ ในกรณีถ้ามีฟองอากาศแทรกอยู่ในเนื้อดินปั้นแล้วนำไปขึ้นรูปผลิตภัณฑ์เมื่อเผา จะทำให้เนื้อผลิตภัณฑ์ส่วนที่มีฟองอากาศแทรกอยู่ระเบิดได้ เพราะอากาศที่ขังอยู่ในเนื้อดินปั้นได้รับความร้อนมันจะขยายตัวดันเนื้อดินปั้นส่วนนี้ให้แตก

อย่างไรก็ตามขั้นตอนการเตรียมเนื้อดินปั้นนั้นขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของเนื้อดินแต่ละชนิดที่นำไปใช้ทำผลิตเซรามิคแต่ละประเภทเพื่อให้มีสมบัติทางเคมีและฟิสิกส์ตามความต้องการ รวมถึงวิธีการขึ้นรูปด้วย

โดย...ผู้ช่วยศาสตราจารย์สมศักดิ์ ชวาลาวัณย์ 

>> ขอบคุณรูปภาพจากอินเตอร์เนต