จากเหตุการณ์ประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยของประชาชนในวันที่ 14 ตุลาคม 2516 ได้ทำให้รัฐบาลเผด็จการทหารของจอมพลถนอม กิตติขจร พ้นจากอำนาจ และต้องเดินทางออกนอกประเทศพร้อมจอมพลประภาส จารุเสถียร และพ.อ.ณรงค์ กิตติขจร

แต่นับตั้งแต่กลางปี 2518 มีสัญญาณว่าเผด็จการทหารกลุ่มเดิมกำลังวางแผนที่กลับคืนสู่อำนาจอีกครั้ง และในวันที่ 19 กันยายน 2519 ถนอม ที่ถูกขับไล่ออกนอกประเทศและลี้ภัยอยู่ที่สหรัฐฯ ก็ได้เดินทางกลับประเทศไทยด้วยการบวชเป็นสามเณรเข้ามา โดยอ้างต่อสาธารณชนว่าตนจะอยู่ใต้ร่มกาสาวพัสตร์ มิได้มุ่งแสวงหาอำนาจ และต้องการมาเยี่ยมบิดาที่ใกล้ถึงแก่กรรม

สามเณรถนอมออกจากสนามบินมุ่งตรงไปยังวัดบวรนิเวศวิหารเพื่อเข้ารับการอุปสมบท แต่มวลชนจำนวนมากยังไม่เชื่อว่าสามเณรถนอมปรารถนาความหลุดพ้นจริงๆ (สุดท้ายเขาก็สึกในปีต่อมา ก่อนเรียกร้องให้รัฐบาลคืนทรัพย์สินของเขาที่ถูกยึดไปด้วยข้อหาทุจริต) จึงพากันออกมาประท้วง

แต่นักกิจกรรมถูกตอบโต้กลับอย่างรุนแรง ในวันที่ 24 กันยายน 2 พนักงานการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคถูกฆ่าแขวนคอขณะออกไปปิดใบประกาศประท้วงการกลับมาของถนอม จากนั้นในวันที่ 4 ตุลาคม นักศึกษาได้แสดงละครแขวนคอเพื่อประท้วงการใช้ความรุนแรงซึ่งเชื่อว่าเจ้าหน้าที่รัฐมีส่วนเกี่ยวข้อง และต่อต้านความพยายามใดๆ ที่จะนำพาประเทศกลับสู่ระบบเผด็จการอีกครั้ง

วันต่อมา “ดาวสยาม” หนังสือพิมพ์ฝ่ายขวาได้กล่าวหานักศึกษาที่แสดงละครแขวนคอว่าหมิ่นพระบรมโอรสาธิราช พร้อมด้วยข้อหาล้มสถาบันกษัตริย์ ภาพจากหนังสือพิมพ์ดาวสยาม (ซึ่งมีการถกเถียงกันว่ามีการตกแต่งภาพหรือไม่ และหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นฉบับอื่นมีส่วนสมคบคิดกับดาวสยามหรือไม่) ถูกนำไปปลุกระดมให้ลูกเสือชาวบ้านและกลุ่มฝ่ายขวาอื่นๆ เข้าปิดล้อมธรรมศาสตร์ ที่มีนักศึกษานับพันคนชุมนุมประท้วงกันอยู่



วันที่ 6 ตุลาคม คือวันที่เกิดเหตุการณ์ที่น่าเศร้าสลดที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ไทยเมื่อกองกำลังติดอาวุธซึ่งมีเจ้าหน้าที่รัฐอย่างตำรวจตระเวณชายแดน และลูกเสือชาวบ้านเป็นแกนนำได้ใช้กำลังเข้าทารุณกรรม และสังหารชีวิตของนักศึกษาอย่างไร้ปราณี ด้วยข้อหาเป็นภัยต่อความมั่นคงของชาติ โดยมีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 46 ราย (บางแหล่งอ้างถึงหลักร้อยราย)


เปิดดูคลิปจากเว็บเฟสบุค 

การที่กองกำลังตำรวจตระเวณชายแดนซึ่งมิได้ประจำการอยู่ในกรุงเทพฯ ได้เคลื่อนพลเข้ามากวาดล้างนักศึกษาในครั้งนี้ ทางรัฐบาลของนายเสนีย์ ปราโมช ยืนยันว่ามิได้เป็นผู้ออกคำสั่ง เสนีย์ยังอ้างว่าเขามิได้มีส่วนเกี่ยวข้องใดๆ กับการสังหารหมู่ โดยกล่าวว่า ทางรัฐบาลสั่งให้เจ้าหน้าที่จับกุมตัวนักศึกษาที่มีส่วนกับการแสดงละครแขวนคอเท่านั้น มิได้สั่งให้ยิงนักศึกษาแต่อย่างใด



เหตุสังหารหมู่ที่เกิดขึ้น กลายเป็นข้ออ้างให้ พลเรือเอกสงัด ชลออยู่ ผู้บัญชาการทหารสูงสุดในขณะนั้น ประกาศยึดอำนาจ พร้อมกล่าวประณามนักการเมือง และความไร้ประสิทธิภาพของระบอบประชาธิปไตย

“เราตั้งความหวังกับประชาธิปไตยไว้สูงเกินไป คนที่ได้รับมอบอำนาจก็ไม่มีคุณสมบัติเพียงพอ เราจะใช้โอกาสนี้ทำการปฏิรูปในทุกระดับ จากนั้นเมื่อสถานการณ์เข้าสู่สภาวะสงบเรียบร้อยแล้ว เราจึงจะมอบอำนาจคืนให้กับรัฐบาลพลเรือนอีกครั้ง” สงัด กล่าว (นิวยอร์กไทม์)



หลังยึดอำนาจ คณะรัฐประหารได้แต่งตั้งให้ ธานินทร์ กรัยวิเชียร อดีตผู้พิพากษาเข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ซึ่งในสมัยของเขาได้เริ่มการดำเนิคดีกับนักศึกษา 3,000 คน ที่ถูกจับกุมในธรรมศาสตร์ แต่การพิจารณาคดีกลับกลายเป็นการเปิดเผยให้เห็นความเลวร้ายของฝ่ายรัฐเสียเอง

สุดท้ายรัฐบาลของพลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันท์ ที่เข้ามาแทนที่ ธานินทร์ ตามมติของคณะปฏิวัติก็ได้นิรโทษกรรมให้กับผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งหมดในเหตุการณ์ 6 ตุลาคม ทำให้นักศึกษาพ้นจากการดำเนินคดี แต่ขณะเดียวกันก็ทำให้เจ้าหน้าที่รัฐและผู้ที่มีส่วนกับความรุนแรงไม่ต้องกังวลว่าจะได้รับโทษในภายหลังเช่นกัน

https://www.silpa-mag.com/this-day-in-history/article_3139

https://prachatai.com/journal/2017/10/73575

เว็บไซต์ 'บันทึก 6 ตุลา' www.doct6.com

เอาจริงๆ เลย ตอนนี้ผมโคตรกลัวว่ามันจะเป็นแแบบนั้นอีก ที่ไม่ยอมลงเเล้วก็ทำไรไม่ได้สุดท้ายก็ความรุนแรง ประเทศพัง ถ้าไม่ยอมลงนี่หลีกเลี่ยงยากเลยนะที่จะไม่เกิดความรุนแรง ถ้าให้ต่างชาติสอดมือเข้ามาช่วยก็กลัวจะซ้ำรอยกับประเทศแถบตะวันออกกลางอีก เห้ออ ผมคงคิดมากไปเอง

สมัยนั้นเข้าถึงสื่อและข้อเท็จจริงลำบาก
สมัยนี้เข้าถึงง่ายแล้ว แต่ก็ยังเกิดเหตุการณ์แบบนี้อยู่
ผมว่าเหมือนเป็นเวรกรรมอ่ะ ที่ประเทศเรามีแนวโน้มอยู่ในวังวนแบบนี้ต่อไปเรื่อยๆ

ซ้ำรอยเมื่อครั้ง6ตุลา แล้วใช่ไหมครับ ถึงจะไม่มีความรุนแรงเท่าครั้งนั้น

ผมว่า เค้าคงไม่ลงง่ายๆ แต่จะใช้ การเลือกตั้ง เป็นพิธีกรรมซักฟอกตัวเองมากกว่า แบบเลือกยังไงก็ชนะ คนรักฉันนะ อะไรประมาณนี้

เดือดไหม

ที่น่าเศร้าใจคือต้องยอมรับว่าสังคมไทยไม่ได้เรียนรู้เหตุการณ์นี้เลยจริงๆ

ส่วนที่ตลกคือผู้มีอำนาจบางกลุ่มยังติดอยู่ใน พ.ศ.2516-2519 จากหลายๆอย่างที่พยามจะทำ หรือลองทำ อะไรแบบนี้

จริงๆผมว่าเป็นเรื่องที่น่าถก เพราะคนที่ถอดบทเรียนแล้วรู้ลึกมีน้อยมาก ถ้าไม่จ้องจะชนะคะคานกันอย่างเดียวสะก่อน

ครูสอนว่า ตอนนั้นพวกนักศึกษาฝักใฝ่คอมมิวนิสต์ ต้องการล้มล้างสถาบันเปลี่ยนการปกครองครับ เจ้าหน้าที่มีสิทธิชอบธรรมในการปราบปราม แม้แต่พระสงฆ์ยังบอกว่า "ฆ่าคอมมิวนิสต์ ไม่บาป"

นั่นนะสิ เอาจริงฐานเสียงแกก็เริ่มมาละนะ อย่างน้อยแม่ผมละหนึ่งคนที่อาจจะเลือก ท่านให้เหตุผลว่าเลือกพรรคเก่าไปเดี๋ยวก็เสื้อเหลือแดงเหมือนเดิมว่างั้น ผมจะเถียงก็ไม่ได้อีกได้แต่ฟัง

ไม่เถียงถูกแล้วครับท่าน ส่วนตัวผมนะ ผมมองว่า เค้ากำลังทำการ ชักจูง อะไรบางอย่างให้คนเชื่อว่าต้องเลือกเค้านะ จะได้บ้านเมืองไม่ขัดแย้ง (แต่ปล่อยให้ตัวเองกินรวบแบบไม่หือไม่อือ) กว่าจะรู้ตัวอีกที ก็ไปไหนต่อไหนแล้ว ต้องยอมรับว่า ตอนนี้คนที่มีอาวุธที่จะหืออือกับเค้าได้นั้น ไม่มีเลย หากไม่มีแรงกระเพื่อมจากผู้ที่อาวุธออกมา เราก็คงจะเห็นหน้าเค้าไปอีกนานแหละ

สมัยนั้นคนกลัวคอมมิวนิสต์ขึ้นสมอง

ขนาดเมกายังโดนปั่นหัวจนต้องลงมาเล่นสงครามเวียดนามเองเลย

ยอมรับว่ากว่าจะได้รู้เรื่องพวกนี้ก็ตอนเรียนมหาลัยแล้ว ยิ่งศึกษาค้นคว้า
ก็ยิ่งสลดหดหู่กับสิ่งที่เกิดขึ้นจริงๆ ฆ่ากันเป็นผักเป็นปลาเลย
ป.ล.รูปที่โดนแขวนคอแล้วคนที่มุงดูยืนยิ้มโคตรหลอนอ่ะเอาจริงๆ

นศต้องการประชาธิปไตยกลับถูกใส่ร้ายว่าจะล้มเจ้าว่าเป็นคอมฯ ละโดนสั่งฆ่า คุ้นๆกลับสมัยนี้มั้ย?