การพิมพ์ลวดลาย ( Printing ) มี 2 วิธี คือ
1 : การพิมพ์ด้วยบล็อกไม้ ( Wood - Cut ) หรือผลไม้แกะสลัก
อุปกรณ์การพิมพ์ด้วยบล็อกไม้
ขั้นตอนการทำ Wood - cut
1. ออกแบบลวดลายลงบนกระดาษ
2. ลอกลายลงบนไม้
และแกะสลักลวดลายเป็นภาพนูนต่ำ
3. ใช้ลูกกลิ้งทาสีให้ทั่วและนำไปกลิ้งบนแม่พิมพ์ จากนั้นนำกระดาษมาวางทาบบนแม่พิมพ์ แล้วกดให้เรียบเพื่อพิมพ์ลาย
4. รูปภาพที่ได้จากการพิมพ์ wood - cut
2 : การพิมพ์ซิลค์สกรีน ( Silk Screen ) เป็นการพิมพ์ลวดลายบนกระดาษสาโดยใช้วิธีเดียวกับการพิมพ์ผ้า โดยการใช้ผ้าสกรีนที่ทอด้วย เส้นใยเนื้อละเอียดสำหรับทำ
ซิลค์สกรีน คือ ใช้ผ้าสกรีนที่ทอด้วยเส้นใยเนื้อละเอียดสำหรับทำซิลค์สกรีน โดยเฉพาะ
ส่วนมากเป็นเส้นใยโพลีเอสเตอร์หรือไนล่อน
ซึ่งระหว่างเส้นใยมีช่องว่างแบบตะแกรงซึ่งสีที่มี เนื้อละเอียดสามารถผ่านผ้านี้ได้
เมื่อต้องการพิมพ์เป็นลวดลายต่างๆ
ต้องอุดช่องว่างของเนื้อผ้าส่วนที่ไม่ ต้องการให้สีผ่านลงไปได้
แล้วเว้นส่วนที่เป็นลวดลายไว้ เวลาจะพิมพ์หรือปาดสีลงบนสกรีน
สีจะผ่านส่วน ที่เป็นลวดลายที่เป็นผ้าโปร่งลงบนวัตถุที่จะพิมพ์ตามต้องการ
ซึ่งกรรมวิธีที่จะอุดช่องว่างให้เกิดเป็นลวด - ลายตามต้องการได้นั้น สามารถทำได้หลายวิธี
คือ
1) การเขียนลวดลายลงบนสกรีนโยตรงด้วยการใช้แลคเกอร์หรือสีน้ำมัน
วิธีนี้เหมาะสำหรับ ทำลวดลายง่ายๆและไม่ต้องการความละเอียดมากนัก
ทำโยเขียนสีน้ำมันหรือใช้แลคเกอร์ทาในส่วนที่ไม่ ต้องการให้สีทะลุผ่านลงไป
2) การใช้กระดาษชุบขี้ผึ้งหรือแลคเกอร์ตัดเป็นลวดลายตามต้องการแล้วนำมารีบลงบนผ้า สกรีน
วิธีนี้เหมาะสำหรับลวดลายง่ายๆและพิมพ์จำนวนไม่มากนัก
3) การใช้ฟิล์มแกะให้เป็นลวดลายแล้วนำมาติดกับสกรีนมีอยู่หลายชนิด
ลักษณะเป็นเยื่อบางๆ ฉาบติดกับแผ่นพลาสติกซึ่งมีทั้งหนาและบาง
ส่วนสีของฟิล์มมีหลายสีแล้วแต่ชนิดของการใช้งาน เช่น ฟิล์มน้ำ สีม่วงอ่อน
ใช้สำหรับสกรีนที่จะพิมพ์สีน้ำมันโดยใช่น้ำเป็นตัวละลายฟิล์มให้ติดกับผ้าสกรีน ฟิล์มเขียว
สีเขียว ใช้ลอกให้ติดกับสกรีนด้วยทินเนอร์ เวลาล้างน้ำฟิล์มจะไม่หลุดออกจากผ้า
เหมาะ สำหรับพิมพ์ผ้าด้วยสีน้ำ
4) การถ่ายลวดลายลงบนสกรีนโดยใช้กาวอัดผสมน้ำยาไวแสง
หลักการของวิธีนี้เหมือนกัน การถ่ายรูป
กาวอัดเป็นกาวที่ได้จากธรรมชาติหรือกาวที่ผลิตเพื่อทำสกรีนโดยเฉพาะ
ซึ่งมีหลายยี่ห้อและ หลายสี เช่น สีฟ้า สีแดง และสีม่วง เมื่อผสมกับน้ำยาไวแสง (
แอมโมเนียนไดโครเมท ) จะมีคุณสมบัติ คือ แข็งตัวเมื่อถูกแสง น้ำละลายไม่ออก
อัตราส่วนผสมของกาวอัดกับน้ำยาไวแสงประมาณ 5: 1 หรือ ตามที่ผู้ผลิตกำหนด
วิธีนี้ขั้นแรกต้องออกแบบลวดลายหรือทำต้นแบบขึ้นมาเพื่อนำไปถ่ายลงบนสกรีน ต่อไป
ซึ่งการทำแม่พิมพ์วิธีนี้เป็นที่นิยมใช้กันมากเพราะเป็นวิธีที่สามารถทำลวดลายได้ไม่จำกัด
พิมพ์ลง วัสดุได้ทุกชนิด และเป็นวิธีที่เหมาะสมในการพิมพ์ลวดลายลงบนกระดาษสา
ขั้นตอนการสกรีนภาพลงบนกระดาษสา
1) นำกระดาษสาวางไว้ใต้พิมพ์ซิลค์สกรีน
2)
รีดกระดาษสาให้แนบไปกับแท่นพิมพ์ ( อาจใช้กระดาษกาวช่วยยึดติดชิ้นงานเวลาพิมพ์
)
3)
เทสีพิมพ์ที่ผสมแล้วลงในกรอบสกรีน
4) ใช้ยางปาด ตั้งเอียงเข้าหาตัวเล็กน้อยแล้วปาดสีผ่านลายเข้าตัวด้วยความเร็วพอเหมาะ ยก กรอบสกรีนขึ้นแล้วปาดกลับเพื่อให้สีเคลือบบนผิวหน้าแม่พิมพ์
ป้องกันไม่ให้สีพิมพ์แห้งแล้ว อุดรูบนผ้าสกรีน
5)
นำกระดาษสาที่พิมพ์แล้ววางตากบนชั้นตากหรือผึ่งแขวนไว้
แผนผังการพิมพ์ Silk Screen
ตัวอย่างการทำลวดลายบนกระดาษสาด้วยวิธี Silk
Screen
|