ขนนกสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ คือ ขนคอนทัวร์ (contour) และขนอุย (down)
                        ขนคอนทัวร์ เป็นขนที่พบมากที่สุดบนตัวนกและคลุมอยู่ชั้นนอกสุด ไม่ว่าจะเป็นขนปกคลุมลำตัว ขนปีก และขนหาง ช่วยบอกรูปร่าง สีสันของนก และทำหน้าที่ในการทรงตัวปรับทิศทางการบิน  ขนคอนทัวร์แบ่งออกเป็นก้านขนส่วนล่างที่ไม่มีเส้นขนซึ่งฝังอยู่ใต้ผิวหนัง กับก้านขนส่วนบนที่มีเส้นขนแตกแขนง ออกไปสองข้าง และมีเส้นขนย่อยมากมายสอดสานกันเป็นตาข่าย โดยมีส่วนที่คล้ายกับตะขอเกาะเกี่ยวกันไว้ ช่วยให้เส้นขนยึดติดกันอย่างเป็นระเบียบ
                       ขนอุย เป็นขนที่สั้นและนุ่มมาก ซ่อนอยู่ใต้ขนคอนทัวร์ ก้านขนส่วนบนจะสั้นหรือไม่มีเลย เส้นขนไม่มีตะขอเกาะเกี่ยวให้เป็นระเบียบ พบมากบนตัวลูกนกที่เพิ่งฟักออกจากไข่ ขนอุยทำหน้าที่รักษาความร้อน ช่วยให้ร่างกายอบอุ่น

<-- ขนคอนทัวร์บริเวณปีก

 

                       ขนปีก มี4 ประเภทคือ
                       1. ขนปลายปีก (primary feather) เป็นขนที่อยู่บริเวณปลายปีก
                       2. ขนกลางปีก (secondary feather) เป็นขนที่อยู่บริเวณกลางปีก ขนปลายปีกและขนกลางปีกมีขนาดใหญ่และแข็งแรง มีความสำคัญในการบิน
                      3. ขนคลุมปีก (wing covert) เป็นขนขนาดเล็กอยู่ด้านบนของปีก คลุมโคนก้านขนของขนปลายปีกและขนกลางปีก
                      4. ขนปีกน้อย (alula) เป็นก้านขนสามสี่เส้นอยู่ที่กระดูกนิ้ว ช่วยบังคับความเร็วของการบินเมื่อจะหยุดเกาะ

                       ขนหางมี 2 ส่วน ส่วนที่อยู่ปลายสุดของหาง เรียกว่า ขนหาง คอยทำหน้าที่เป็นหางเสีอบังคับทิศทางและช่วยทรงตัวขณะบิน และส่วนที่อยู่ติดกับขนหางเรียกว่า ขนคลุมหาง

                       ขนนกเป็นโครงสร้างที่ตายแล้ว เมื่อถึงระยะหนึ่ง นกจำเป็นต้องสลัดขนเก่าที่โทรมลงทิ้ง แล้วสร้างขนเส้นใหม่ขึ้นมาแทนที่ นกส่วนใหญ่มักผลัดขนปีละครั้ง แต่นกย้ายถิ่นจะผลัดขนปีละสองครั้ง นกเริ่มผลัดขนจากบริเวณหางก่อน นอกจากนี้ในช่วงฤดูผสมพันธุ์ นกตัวผู้บางชนิดจะผลัดขนชุดใหม่ที่มีสีสันสวยงามกว่าเดิม เพื่อดึงดูดตัวเมีย

นกสติ๊นท์คอแดง นอกฤดูผสมพันธุ์

นกสติ๊นท์คอแดง ช่วงฤดูผสมพันธุ์

    ความยาว 1.30 นาที

 [กลับสู่ด้านบน]